بررسی راستی ‌نمایی مثل‌ها در متون منثور فارسی نسبت به آموزه‌ های دینی

مثل، جمله‌ای مختصر و مشتمل بر تشبیه یا مضمون حکیمانه است که بین عموم مشهور شده، در محاورات ایشان به کار می‌رود و بازنمود افکار و عقاید، شیوه تفکر، صفات و روحیات پیشینیان‌است. بی‌تردید حقایق دینی و مذهبی نیز در آینه ضرب‌المثل ها بازتاب یافته است، اما از آنجا که مثل‌ها ریشه در دانش عامه دارند، بازنمایی حقایق به ویژه آموزه‌های دینی، در بسیاری مواضع با واقع مطابقت نداشته و از طرفی موجب تحریف حقایق دینی گردیده و از سوی دیگر دامن ادب بلند پارسی را در بیان، آلوده ناصوابی نموده‌است. لذا شایسته می‌نمود ضوابطی به دست آوریم تا در مواجهه با مثل‌ها و در موضع بازتاب حقایق دینی –به ویژه حوزه مربوط به اصناف انسانی مانند زنان و مردان که بیشتر مورد توجه و ابتلای مردم است متوجه نواقص یا نواقض بیانی آنها بشویم. بدین جهت ضمن تقسیم‌بندی استقرایی مثل‌ها، بدین نتیجه رسیده‌ایم که ضرب‌المثل‌های فارسی در بازنمود آموزه‌های دینی در بسیاری موارد و به دلایل مختلف –از قبیل انگیزه مثل نگار و یا محدودیت در ساختار بیانی در بازتاب آموزه‌های دینی موفق نبوده، بلکه موجب سوء‌برداشت‌ هایی گردیده‌اند که ساحت دین از آن مفاهیم کاملاً مبرّا و به دور می‌باشد.