تمایز ژنتیکی در میان گروههای درختان بدفرم و خوش‌فرم راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky)

پیدایش چنگال بر روی تنه درخت مهم ترین نقص در کیفیت تنه درختان راش است. نقص چنگالی عامل مهمی در کاهش کیفیت چوب است. در برنامه‌های اصلاح درختان، شناخت دلایل پیدایش چنگالها و سهم ژنتیک در آن بسیار مهم است. تمایز ژنتیکی بذور درختان بدفرم (چنگالی) و خوش‌فرم در هفت توده طبیعی خالص و آمیخته راش در گستره جنگلهای خزری تشریح گردید. در هر توده بذور ده درخت بدفرم و خوش‌فرم، هر درخت 7 بذر (در کل 70 درخت، 700 بذر)، جمع‌آوری گردید. پس از آزمایش شش جایگاه وراثتی ریزماهواره‌ای (میکروساتلایتی) که در اصل برای گونه fagus sylvatica l. طراحی شده بود، ژنوتیپ هر بذر در چهار جایگاه وراثتی میکروساتلایتی چندشکل مشخص شد. ساختار ژنتیکی جمعیتها براساس میانگین فاصله ژنتیکی بذور هر درخت مطالعه گردید. تمایز جمعیتی متوسط ولی معنی‌داری (fst= 13/0-22/0) میان بذور درختان بدفرم و خوش‌فرم وجود داشت. اگرچه ساختار خویشاوندی متمایزی میان بذور ژنوتیپهای بدفرم و خوش‌فرم مشخص بود، نتایج این تحقیق نشان داد که ساختارهای ژنتیکی جمعیت تحت تاثیر عوامل غیرقابل پیش‌بینی مثل جهت باد در زمان گرده‌افشانی نیز قرار دارد که می‌تواند سال به سال متفاوت باشد. توصیه می‌شود که جمع‌آوری بذر با هدف حفاظت می‌بایست در یک ناحیه وسیع از تعداد زیادی درخت صورت بگیرد تا از کاهش تنوع ژنتیکی و به تبع آن کاهش پتانسیل نسل بعد ممانعت به عمل آید.