خفاش‌ها، ویروس‌ها، بیماری های نوپدید و انسان

هدف از ارائه این مقاله بررسی خصوصیات منحصربفرد خفاش‌ها در بین پستانداران، اهمیت آنها در ارایه خدمات اکوسیستمی، مروری بر ویروس‌های آن‌ها و ارتباطشان با بیماری‌های نوپدید است. خفاش‌ها به‌عنوان پستانداران پرنده، دومین راسته بزرگ بعد از جوندگان را تشکیل می دهند که به ‌خاطر داشتن قدرت پرواز و پژواک جایابی دارای تنوع گسترده‌ای هستند، به‌ طوری ‌که تاکنون بیش از 1400 گونه از 230 جنس و 21 خانواده در جهان از آن‌ها شناسایی شده است. با وجود اهمیت خفاش‌ها در ارایه خدمات اکوسیستمی و همچنین به عنوان مخازن میزبان طبیعی، تاکنون کمترین مطالعه نسبت به سایر جانوران بر روی آن‌ها صورت گرفته است. تا به امروز، بیش از 200 ویروس از 27 خانواده، در خفاش‌ها جدا یا شناسایی شده‌اند که تعدادی از آن‌ها را مسئول بیماری‌های انسانی می‌دانند که منجر به مرگ انسان‌ها شده است. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به ابولا (ebola)، سارس (sars)، مرس (mers)، ماربورگ (marburg) و احتمالاً کووید-19 (covid-19) اشاره کرد. احتمالاً تکامل پرواز به دلیل نوسانات در میزان سوخت و ساز و دمای بدن، فشار انتخابی شدیدی بر سیستم ایمنی خفاش و خود ویروس ایجاد کرده است. دمای بالای بدن خفاش‌ها، پاسخ‌های ایمنی بدن این جانوران را افزایش می‌دهد که منجر به تکثیر سریع ویروس‌ها می‌شود، به‌طوری که وقتی این ویروس‌ها در سیستم های ایمنی با پاسخ متوسط مانند انسان یا سایر پستانداران وارد می‌شوند، ممکن است بیماری‌های همه‌گیر و مهلکی ایجاد کنند. سخن آخر این که، خفاش‌ها گناهکار این بیماری‌های مهلک نیستند بلکه تقریباً همیشه رفتار انسانی است که امکان ایجاد این بیماری‌ها را از راه های مختلف از جمله از بین بردن زیستگاه‌های طبیعی، شکار، نگهداری آنها به عنوان حیوان خانگی، همراه با رشد روزافزون جمعیت روی کره زمین فراهم کرده است. دیگر اینکه بیماری‌ها از جمله کووید-19می‌توانند دوام یابند و شاید موجب تغییر رفتار انسان ها شوند و تغییر رفتار انسان ها تصور می رود آسانتر از تولید یک واکسن بسیار گران قیمت برای کنترل هر ویروس جدید باشد. این کرونا ویروس جدید شاید نخستین نشانه روشن و غیرقابل انکار برای جامعه بشری باشد که آسیب آوردن به محیط زیست نیز می‌تواند به سرعت انسان را از بین ببرد.

Bats, viruses, emerging diseases and humans

This paper reviews the unique characteristics of bats, their important roles in providing ecosystem services, their viruses in relation to emerging diseases. Bats, as flying mammals, are the second largest order following rodents, with a wide variety (over 1400 identified species among 230 genera of 21 families in the world) due to their flying power and echolocation. Despite their importance as natural host reservoirs and providing ecosystem services, till relatively recently, bats have been among the least studied mammals. So far, over 200 viruses from 27 families isolated or identified amonf bats, some related fatal disease, including EBOLA, SARS, MERS, MARBURG and current COVID-19. It is hypothesized, perhaps, the flight evolution has exerted strong selective pressure on bats immune systems’ and their viruses, through the fluctuations in metabolic rate and body temperature. Higher body temperatures in bats raises immune responses leading to fast replication of viruses; so while in humans and other mammals’ body, with low or moderate immune responses, the same viruses could bring about fatal epidemics. However, bats are not to be blamed mediating the fatal diseases, rather mostly human misbehavior makes it possible to facilitate the spread of these diseases in different ways, such as destroying natural habitats, hunting, and handling them as pets, along with the planet population growth. At the last, disease like covid-19, could persist and may affect humans to adjust their behavior, supposedly, these adjustments easier than producing very expensive vaccines to cure viral disease! The current coronavirus pandemic is perhaps the first clear indisputable sign that environmental damages could kill humans reckless, too.