مقایسه خوشخوراکی گونه های مرتعی و رفتار چرایی بز در مراتع پشتکوه استان یزد

آگاهی از خوشخوراکی گونه های گیاهی در برآورد تولید علوفه قابل دسترس دام در هر رویشگاه مرتعی امری ضروری است . به همین منظور چرایی بز بومی یزدی در ایستگاه تحقیقات مرتع نیز به عنوان الگویی از مراتع استپی درمنطقه پشتکوه استان یزد طی سال های 1379 و 1380 بررسی شد. این پژوهش با به کارگیری 6 راس دام گزینش شده از درون گله ای که با شدت چرای متعادل و با سیستم تناوبی در سه قطعه محصور شده آن ایستگاه تحت مدیریت بود صورت پذیرفت . در توقف 15 روزه شد دام در هر یک از قطعات آزمایشی دو نوبت آماربرداری از خوشخوراکی گونه ها با روش زمان سنجی انجام شد. داده های هر دوره چرا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و مجموع دوره های فصل چرای سالانه در چارچوب طرح اسپلیت پلات در زمان مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت ارزشی رجحانی گونه های تحت بررسی در تمام دوره های چرا معنی دار است در کل فصل چرای سال های 1379 و 1380 نیز بین درصد ارزش رجحانی گونه ها اختلاف معنی دار وجود دارد . در سال بسیار خشک 1379 ارزش رجحانی گونه sitpa barbata در بالاترین سطح گونه salsola rigida در مرتبه دوم و گونه artemisia sieberi در ردیف بعدی قرار می گیرد. با رفع نسبی خشکسالی در سال 1380 و با حضور گیاهان یکساله ارزش رجحانی این گیاهان در بالاترین سطح قرار می گیرد. در بین گیاهان چند ساله ارزش رجحانی گونه salsola rigida در طول فصل چرا عموما بیش از گونه sinpa babrata و در بالاترین مرتبه و گونه artemisia sieberi در ردیف سوم واقع می شوند. بز بومی یزدی در عرصه مورد مطالعه در هر شرایطی بیش از 90 درصد زمان چرای خود را بر روی سه گونه شاخص مذکور و سه گونه گیاهی چند ساله همراه آنها و مجموع گیاهان یکساله موجود در عرصه متمرکز می کند به همین دلیل این دام را نمی توان صرفا سرشاخه دار دانست.