نقش اکولوژیک ارتفاع از سطح دریا در تنوع گونه های درختی جنگل های سیاهکل در شمال ایران

از آنجائی که جنگل های شمال ایران غالبا کوهستانی بوده و دارای تنوع گونه های چوبی بالایی نیز هستند، بررسی این موضوع که عامل مهم اکولوژیک ارتفاع از سطح دریا تا چه حدی در تنوع گونه ای و آمیختگی این جنگل ها موثر است از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. به این منظور در ارتفاعات مختلف جنگل های سیاهکل 18 قطعه نمونه نیم هکتاری به صورت تصادفی انتخاب و مسئله تنوع گونه های چوبی در توده جنگلی و تجدید حیات طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل این بررسی نشان می دهد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا از تعداد گونه ها (غنا) کاسته شده ولی فراوانی گونه ها (یکنواختی) افزایش می یابد. به طوری که بیشترین تنوع گونه ای در ارتفاع 100 تا 700 متر از سطح دریا و کمترین تنوع گونه ای از ارتفاع 700 متر به بالاتر دیده می شود. پراکنش درختان در طبقات قطری دارای یک توزیع نمایی بوده که از ویژگی های جنگل های بکر و طبیعی است. از نظر موقعیت اجتماعی درختان در توده های جنگلی مطالعه شده، درختان سرور حداقل و مغلوب حداکثر تعداد را نشان می دهند. از نظر سلامت در حدود 97 درصد از درختان مورد بررسی سالم بوده و 3 درصد آنان خشکیده و یا سرشکسته می باشند. از نظر انشعابات تاج، فرم تاج دو شاخه از همه کمتر و چند شاخه از همه بیشتر است. از نظر شاخه دوانی در 10 متر اول تنه، درختان بی شاخه حداقل و درختان پرشاخه حداکثر فراوانی را نشان می دهند. از نظر انحنا و شاقولی بودن تنه، 59 درصد درختان دارای حالت شاقولی، 34 درصد دارای حالت غیر شاقولی و انحنا بوده (23 درصد قوس دار و 11 درصد فاقد قوس) و 7 درصد هم دارای تمایل می باشند. بعضی از پارامترهای کمی نظیر قطر برابر سینه و تعداد درختان در واحد سطح با تغییر از سطح ارتفاع دریا به طور منظم تغییر نمی یابند و از نظر کمیت زادآوری ( تجدید حیات) بهترین حالت را ارتفاعات میانی‌ (1600-1300متر) نشان می دهند و در ارتفاعات پایین تر از 1300 متر و بالاتر از 1600 متر تعداد تجدید حیات مطلوب نمی باشد.