تاثیر عملیات کشاورزی (دیم کاری) در تخریب اراضی در استان زنجان (خدابنده)

کشور ایران از جمله کشورهایی است که در کمربند بیابانی دنیا قرار گرفته است و این نکته باعث شده است تا در کنار مسئله استعداد ذاتی برای بیابانی شدن، برخورد نادرست انسان ها با منابع طبیعی این روند را تشدید کند. یکی از نکاتی که در اینجا باید به آن توجه شود مسئله کشاورزی است که در کشور ما کمتر به آن اهمیت داده شده است. به همین منظور لازم است تا تحقیقاتی بر روی اراضی کشاورزی صورت گیرد تا برای هر منطقه مشخص گردد که آیا کشاورزی منجر به تحریب اراضی می شود یا خیر؟ برای دستیابی به این منظور منطقه ای در خدابنده در استان زنجان به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب و با توجه به مطالعات خاکشناسی انجام شده، بلوک هایی در آن متمایز گردید و سپس انواع کشاورزی را در این بلوک ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد مقایسه قرار دادیم نقشه های مختلف منطقه شامل شیب، جهت، طبقات ارتفاعی و به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. در کنار آن عملکرد محصولات بررسی گردید. در هر قسمت از اراضی کشاورزی، نمونه برداری از خاک انجام شد و فاکتورهای خاک در عمق سطحی 30-0 سانتیمتری و در دو گروه اصلاح خاک شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم و ماده آلی و آهک و فاکتورهای تخریب خاک شامل شوری، اسیدیته و نسبت جذب سدیم اندازه گیری شدند. مطالعه فاکتورها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی نشان داد که بین تیمارها اختلاف معنی داری وجود دارد و مقایسه میانگین تیمارها، به روش مقایسه میانگین دانکن تیمارها، اراضی دیم پر شیب ( بالاتر از 8 درصد) را در مجموع به عنوان نامناسب ترین تیمار با توجه به امتیاز دهی هر یک از فاکتورها وتیمار اراضی آبی چند کشتی را به عنوان بهترین تیمار معرفی کرد.