بررسی عوامل موثر در ایجاد حرکتهای توده ای (لغزش)، مطالعه موردی: منطقه اردل اسان چهار محال و بختیاری

حرکت های توده ای یکی از پدیده های طبیعی است که هرساله خسارت های زیادی را به نقاط مختلف کشور وارد می کند. لغزش گله شور در استان چهارمحال و بختیاری یکی از مواردی است که به علت احداث جاده ارتباطی این استان به استان خوزستان و فراهم شدن شرایط مناسب، زمین لغزشی به طول 125، عرض 110 و عمق 24 متر رخ داده است. به منظور تعیین عوامل موثر در ایجاد این زمین لغزش ، پستی و بلندی آب و هوا، ومین شناسی و تکنوتیک ،‌ژئومرفولوژی، پوشش گیاهی و ویژگی های فیزیکی شیمیایی و مکانیکی خاک در توده لغزیده و همچنین در دامنه ای دیگر به عنوان دامنه منظم، جهت مقایسه مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. بر این اساس، شیب طبقات سازند هم جهت با شیب توپوگرافی( 40-20 درصد) ، حساسیت سازند مارنی با کانی غالب اسمکتیت ( که در اثر جذب آب انبساط می یابد) و خمیر آبی کم ، تخریب پوشش گیاهی و تغییر کاربری اراضی، نزولات جوی به صورت باران و برف( سالانه حدود 680 میلی متر) و جاده سازی در پایین دست دامنه، از جمله عواملی هستند که موجب ایجاد زمین لغزش فوق گردیده اند . محاسبات آنالیز پایداری شیب دامنه با استفاده ازنرم افزار رایانه ای stable نشان می دهد که زمین لغزش در عمق حدود 24 متر رخ داده و با برآورد حجم توده لغزیده برابر 172000 متر مکعب و مقادیر حد خمیری و روانی (llm=%30/15 و pl=%28/6 ) حدود 83932-52069 متر مکعب آب مورد نیاز است تا زمین لغزش فوق به وقوع بپوندد که بر اساس میزان بارش و سطح ( 150 هکتاری) بالا دست توده لغزشی، مقدار 152603 متر مکعب آب وارد توده گردیده است. این مقدار آب می تواند رطوبت توده را علاوه بر حد خمیری به حد روانی و بیشتر هم برساند. علاوه بر این موثر در وقوع زمین لغزش که ذکر گردید، می توان از عامل تکنونیک ( زمین ساخت) و احداث جاده در پایین دست به عنوان عامل تشدید کننده زمین لغزش نام برد.