چاو نماد بحران در سیاست دینی ایلخانان

مغولان سی سال پس از تشکیل حکومت ایلخانان در ایران با بحران اقتصادی رو به رو شدند. کارگزاران حکومتی برای رهایی از این بحران از مردم خواستند تا سکه های زر و سیم خود راکه وسیله داد و ستد بود، به عوامل حکومتی تحویل دهند و به جای آنها چاو پول کاغذی دریافت دارند. این تحقیق بر آن است که علل اصلی پیدایش بحران اقتصادی را در زمان گیخانو( 690-694 هجری) جست و جو کند. برخی از صاحب نظران معتقدند که نحوه عملکرد گیخانو و اسراف و تبذیر و بذل و بخششهای بی اندازه او و همچنین مرگ و میر احشام بر اثر بروز یکباره سرمای شدید موجب چنین بحرانی گردید. این مقاله ضمن این که عوامل را به کلی مردود نمی داند، بر این باور است که انتشار چاو و مقاومت مردم شهر تبریز در برابر آن به گونه ای که عاقبت حکومت ایلخانی را وادار به عقب نشینی کرد، از ریشه های عمیق سیاسی و اجتماعی این بحران حکایت دارد. چاو نمادی است که با بررسی ریشه های تاریخی آن می توان به چالش های متعدد مناسبات اجتماعی، سیاسی،‌اقتصادی و دینی و فرهنگی مغولان و مردم از بدو تهاجم آنها به ایران پی برد. اتخاد راهبردهای غیر عقلانی و ناسنجدیده در سیاست دینی و فرهنگی از سوی ایلخانان نخستین، به عنوان اصلی ترین عامل در بروز بحران مشروعیت و در پی آن بروز بحران اقتصادی نقش داشته است.