نگرشی بر نوآفرینی و بازآرایی نظام حقوق مالکیت معنوی

از آنجا که پدیده نوآفرینی نقش کلیدی در تجاری‌سازی دانش و  فرایند توسعه ایفا می‌کند، این مقاله با تشریح علمی اهمیت و جایگاه حقوق مالکیت معنوی به عنوان عاملی کلیدی در ظهور نوآفرینی، به بررسی جایگاه و نحوه تبیین آن در اقتصاد رایج می‌پردازد. نتایج بررسی‌های برگرفته از درون‌مایه‌های رشته‌های حقوق و اقتصاد نشان می‌دهد که حقوق مالکیت معنوی تعبیه شده در اقتصاد ارتودکس با اصل دیگر این پارادایم یعنی رقابت در تضاد است که ضرورت بازنگری و بررسی صحت مبانی فکری اقتصاد مرسوم را ایجاب می‌نماید. این مقاله با بهره‌گیری از پارادایم اسلامی مبنی بر لزوم ورود کنشگر جمعی برای هم‌راستا ساختن کنش‌های فردی، به تصحیح نگرش فرد‌گرایانه تبیین شده در اصول فکری رویکرد رایج می‌پردازد و با تصریح ضوابط ملزم‌کنندۀ دولت به مداخله در اقتصاد و با استناد به قرار گرفتن مالکیت فکری در منطقه فراغ، در جهت طراحی نحوه ورود کنشگر جمعی در این حوزه گام بر‌می‌دارد. لذا با تمرکز بر خصوصیات کالا و جایگیری اندیشه‌های نوآورانه حوزه صنعتی در زمره کالاهای عوارضی، دولت موظف است برای حل تضاد فوق، خود به طور مستقیم با خرید محصولات نوآوران یا به طور غیر‌مستقیم با خلق چارچوب قانونی و نهادی مقتضی، امکان واگذاری امتیاز استفاده از اندیشه‌های نوآوران را به متقاضیان در ازای دریافت عوارض از آنان فراهم آورد تا ضمن اطمینان بخشیدن به نوآوران نسبت به دریافت پاداش برای فعالیت‌هایشان، در جهت تسری ایده‌های نو و برقراری فضای رقابت ضد انحصار گام بردارد.

A View to Entrepreneurship and Rearrangement of Intellectual Property Rights System

Entrepreneurship has a key role in marketization of knowledge and development process. This paper tries to explain the importance and the position of intellectual rights as a key component of entrepreneurship emergence; therefore, we analyze its position and explanation in the mainstream paradigm. The results obtained from sciences of law and economy themes reveal that the essence of orthodox economics and intellectual property rights (IPR) are in conflict with its competition principle. This paradox necessitates a deep review of foundations of IPR in mainstream economics. This paper cooperates with Islamic paradigm's achievements in dictating the entrance of collective action to bring individual actions in line. As a result, individualistic approach which has been embedded in mainstream economics would be refined. This can be practiced by clarifying regulations which enforce government interference in economy. Concentrating on goods features results in placing of innovational ideas of industrial sphere in toll goods. So public activists can cope with the paradox by directpurchased innovative products or providing institutional structures; Therefore, their utilization by charging toll leads to grant exploiting innovations to their applicants. Eventually, while innovators are assured to get rewarded of innovating, the economy gets benefits of the spreading innovational ideas which lead to an antitrust competition sphere.