ارزیابی تجارت محصولات صنعتی ایران با کشورهای مختلف از دیدگاه آب مجازی

امروزه کشورهای کم آب در تعیین راهبردهای بلندمدت تولیدی خود به رویکرد تجارت آب مجازی توجه ویژه‌ای دارند. از این‌رو، هدف مطالعه حاضر تحلیل وضعیت آب مجازی در تجارت محصولات صنعتی با شرکای مختلف تجاری ایران است که از روش شاخص‌های فنی پایه و داده‌های طرح آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر مرکز آمار ایران برای دوره زمانی 93-1390 استفاده شده است. در این راستا، با توجه به تعداد زیاد کشورهای شریک تجاری، 20 کشور با سهم بالای 95 درصدی در تجارت، انتخاب گردید و روند صادرات و واردات آب مجازی در مورد آن‌ها بررسی شد. نتایج نشان داد که روند خالص صادرات آب مجازی وضعیت مطلوبی را نشان نمی‌دهد. چنان‌که خالص صادرات آب مجازی از 112 میلیون مترمکعب در سال 1390 به 115 میلیون مترمکعب در سال 1393 رسیده است. به بیان دیگر، بخش صنعت از واردکننده خالص آب مجازی به صادرکننده خالص آب تبدیل شده است. همچنین بیشترین صادرات و واردات آب مجازی به ترتیب با حجم 119 و 99 میلیون مترمکعب مربوط به کشور امارات متحده عربی و چین بوده است. اطلاعات حاصل شده براساس یافته‌های تحقیق می‌تواند برای اصلاح روابط و ترکیب تجاری محصولات صنعتی در راستای حفظ منابع آبی استفاده گردد.