تعیین عوامل موثر بر مخارج خوراکی خانوارهای شهری کشور: روش رگرسیون کوانتایل

مطالعات داخلی محدودی وجود دارد که داده‌های درآمد و هزینه خانوار را تجزیه و تحلیل کرده و عوامل موثر بر مخارج غذای خانوار را تعیین کرده است. بنابراین تحلیل تغییرات رخ داده در رفتار مصرف خانوارها با توجه به تکانه‌های فراوانی از جمله تحریم های اقتصادی و شیوع کرونا بسیار ضروری است. در این پژوهش، رگرسیون کوانتایل با لحاظ 9 کوانتایل 0.1 تا 0.9 برای 2 سال 1395 به‌عنوان یک سال نسبتاً باثبات و 1400 به عنوان سالی بعد از بروز تکانه‌ها بر روی داده‌‌های خلاصه نتایج آمارگیری از هزینه و درامد خانوارهای شهری اجرا شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از بین 16 متغیر درنظر گرفته‌شده، در سال 1395 جنسیت، سطح تحصیلات و وضعیت تاهل سرپرست خانوار و سرانه یارانه دریافتی و در سال 1400 وضعیت سواد، سطح تحصیلات و وضعیت تاهل سرپرست خانوار در هیچ‌یک از کوانتایل‌ها تاثیر معناداری بر روی مخارج خوراکی خانوار نداشته‌اند. نکته قابل‌توجه افزایش ضریب اثرگذاری درامد سرانه در سال  1400 در مقایسه با سال 1395 است که نشان‌دهنده افزایش حساسیت مخارج خوراکی به درامد و کاهش چسبندگی‌های مخارج خوراکی خانوار به مقادیر پیشین بوده که می‌تواند نشان‌دهنده کاهش توان اقتصادی خانوار در طی این 5 سال باشد.

determining the effective factors on the food expenses of urban households in iran: quantile regression method

there are limit domestic studies that have analyzed household income and expenditure survey data and determined the factors affecting household food expenditure. so, the analysis of the changes that have occurred in the consumption behavior of households is highly necessary due to the many shocks, including the economic sanctions and covid-19.  in this research, quantile regression was performed concerning 9 quantiles from 0.1 to 0.9 for 2-years 2016 and 2021. based on the obtained results, among the 16-variable considered in 2016, the gender, education level, and marital status of the head of the household and per capita subsidy received by the household members and in 2021, literacy status, education level, and marital status of the head of the household in none of the quantiles had a significant impact on household food expenditure. therefore, the household’s head’s gender and the per capita subsidy received by the household members, which were not considered in 2016, became significant in 2021. the main point is the growth in the per capita income coefficient in 2021 compared to 2016, which indicates the increase in the sensitivity of food expenses to income and the reduction of household food expenses sticking to their previous values, which can demonstrate the decline of the household’s economic potential during this 5-years.