عوامل تعیین کننده تعداد بانک در یک اقتصاد: اقتصاد ایران به چند بانک نیاز دارد؟

بخش بانکی کشور در حال تجربه تغییراتی چون گسترش بانک‌های خصوصی‌، ادغام‌های احتمالی چندین بانک و موسسه اعتباری غیر بانکی، ورشکستگی تعدادی از موسسه‌های اعتباری غیر بانکی و بانک‌ها‌ است؛ بنابراین پرداختن به تغییرات تعداد بانک‌ها با در نظر گرفتن حجم اقتصاد کشور و مقایسه با وضعیت کشورهای دیگر می‌تواند به سیاست‌گذاران و برنامه ریزان نظام بانکی کشور در ایجاد اصلاحات ساختاری و هدایت و تنظیم سیاست پولی کمک کند. در این پژوهش، شاخصی برای تعداد بانک معرفی و برای 27 کشور منتخب محاسبه شده است که  ناهمگن بودن بانک‌ها و اهمیت حجم اقتصادی کشورها در تعداد بانک‌ها را لحاظ می‌کند و لذا برای مقایسه تعداد بانک‌های کشورهای مختلف مناسب است. نتیجه محاسبه تعداد بانک‌ها، حاکی از افزایش اندازه بخش بانکی کشور در دوره مورد بررسی است و با توجه به حجم اقتصاد کشور، تعداد بانک‌های کشور کمتر از متوسط کشورهای منتخب است. در ادامه به بررسی عوامل موثر بر تعداد بانک‌‌ها با استفاده از الگوی داده‌های تابلویی برای 11 کشور منتخب منا در دوره 2015-2011 پرداخته شده است. سپس با استفاده از ضرایب این الگو، تعداد بانک‌های  ایران محاسبه شده است که بیشتر از تعداد موزون بانک است. به نظر می‌رسد که با در نظر گرفتن حد متوسط کشورهای حوزه منا، تعداد بانک‌های ایران با توجه به عوامل تعیین کننده آن، باید بیشتر از وضعیت فعلی باشد.

The Determinants of the Number of Banks in an Economy: How Many Banks Does Iranian Economy Need?

The Iranian banking sector is experiencing changes such as the expansion of private banks, the merge of several banks and nonbank credit institutions, and the bankruptcy of a number of nonbank credit institutions. Thus addressing the changes in the number of banks, by taking into account the size of the country’s economy compared to other countries, can help policymakers and the banking system planners to provide structural reforms and help to design better monetary policy. In this research, an index for the number of banks has been introduced and is calculated for the 27 selected countries considering the heterogeneity of banks and the importance of the size of the economy, therefore, it is appropriate for comparing the number of banks in different countries. The result shows that the size of the Iranian banking sector is increasing in the period of study, and given the size of the country’s economy, the number of banks in Iran is less than the average of the selected countries. Furthermore, the factors affecting the number of banks by using the panel data model for the 11 selected MENA countries for the period 20152011 were investigated. It seems that considering the average of MENA countries, the number of Iranian banks should be more than the current one.