مقایسه اثرات ضد میکروبی عصاره‌ های اتانولی و متانولی گیاه اسطوخودوس (lavandula stoechas l) با آنتی بیوتیک ها بر برخی باکتری های شایع بیمارستانی

سابقه و هدف: استفاده از فرآورده های گیاهی دارای خواص ضدمیکروبی در سال های اخیر بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است. عصاره های گیاهی به ویژه عصاره اسطوخودوس به دلیل دارا بودن اسیدهای فنولی و ترکیبات ترپنوئیدی موثر از نظر کاربرد آن در صنایع دارویی و پزشکی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردارند. این مطالعه با هدف بررسی خواص ضد باکتریایی عصاره های اسطوخودوس بر برخی باکتری های شایع بیماری زای بیمارستانی در مقایسه با آنتی بیوتیک ها در شرایط آزمایشگاهی اجرا شد.روش کار: در این مطالعه که یک تحقیق تجربی و از نوع مطالعات آزمایشگاهی است، از سرشاخه های گیاه اسطوخودوس برای تهیه عصاره های اتانولی و متانولی در غلظت های مختلف (500، 250، 125، 62.5، 31.25، 15.62، 7.81 میلی گرم بر دسی لیتر) به روش ماسیراسیون استفاده شد. برای شناسایی و سنجش اسیدهای فنولی از قبیل رزمارینیک اسید و کافئیک اسید در عصاره ها از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (hplc) استفاده شد. برای تعیین قطر هاله عدم رشد و حداقل غلظت بازدارندگی (mic) و حداقل غلظت کشندگی (mbc) از روش انتشار از چاهک در آگار و روش میکرودایلوشن بر روی چهار سویه از باکتری های شایع بیماری زا شامل سالمونلا تیفی موریوم (salmonella typhimurium)، شیگلا دیسانتری (shigella dysenteriae)، استافیلوکوکوس اورئوس (staphylococus aureus) و استرپتوکوک پیوژنز(streptococcus pyogenes) استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه (one-way anova) در سه تکرار در سطح p <0.01انجام شد.یافته ها: میزان هر دو ترکیب رزمارینیک اسید (0.5± 4.6 گرم در 100 گرم وزن خشک) و کافئیک اسید (0.2± 2.7 گرم در 100 گرم وزن خشک) در عصاره متانولی بیشتر از عصاره اتانولی بود. بین غلظت های مختلف عصاره اتانولی، تنها غلظت های 500 و 250 میلی گرم بر دسی لیتر عصاره به ترتیب با ایجاد 0.1±12 و0.2± 10 میلی متر قطر هاله عدم رشد موثر بوده است. حداقل غلظت میکروب کشی در همه آنتی بیوتیک ها و باکتری های بیماری زا در غلظت 125 میلی گرم بر دسی لیتر عصاره متانولی به دست آمد. حداقل غلظت مهارکنندگی برای باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس و شیگلا دیسانتری در غلظت 250 میلی گرم بر دسی لیتر عصاره ها حاصل شد.نتیجه گیری: عصاره متانولی گیاه اسطوخودوس احتمالاً به دلیل استخراج بیشتر اسیدهای فنولی تاثیر بازدارندگی بهتری نسبت به عصاره اتانولی علیه باکتری های مورد آزمایش داشت.

comparison of antimicrobial effects of ethanolic and methanolic extracts of lavender (lavandula stoechas l.) with antibiotics on some common nosocomial bacteria

background and aim: the use of herbal products with antimicrobial properties has widely been considered by researchers in recent years. plant extracts such as lavender extract have a specific importance and role in terms of its application in pharmaceutical and medical industries due to its specific phenolic acids and terpenoid compounds. the aim of the present study was to evaluate the antibacterial properties of lavender extracts on some common nosocomial pathogenic bacteria in comparison with antibiotics in vitro.methods: in the present empirical study, top flowering part of lavender plant was used to prepare the ethanolic and methanolic extracts at different concentrations (500, 250, 125, 62.5, 31.25, 15.62, 7.81 mg/dl) using maceration method. the high performance liquid chromatography (hplc) apparatus was used to determine the value of phenolic acids including rosmarinic acid and caffeic acid in the obtained extracts. to determine the diameter of growth inhibition zone and minimum inhibitory concentration (mic) and minimum bactericidal concentration (mbc) from agar dilution method and microdilution procedure were used against four strains of common pathogenic bacteria including salmonella typhimurium, shigella dysenteriae, staphylococcus aureus, and streptococcus pyogenes using well diffusion and microdilution techniques. data were analyzed using one-way anova in three replications at the probability level of p <0.01.results: the amount of both compounds, rosmarinic acid (4.6±0.5 g/100 g dw), and caffeic acid (2.7±0.2 g/100 g dw) were higher in methanolic extract compared with those of ethanolic. among the different concentrations of lavender ethanolic extract, only 500 and 250 mg/dl of the extract were efficient by creating 12±0.1 and 10±0.2 mm in diameter of growth inhibition zone, respectively. the mbc of all antibiotics and pathogenic bacteria was obtained at a concentration of 125 mg/dl of methanolic extract. however, the mic for staphylococcus aureus and shigella dysenteriae was 250 mg/dl of the extracts.conclusion: the methanolic extract of lavender had a better inhibitory effect compared with the ethanolic extract against the tested bacteria mainly due to the higher content of phenolic acids.