اثر عصاره‌ی روغنی سیاه‌دانه روی لپتین و آدیپونکتین سرم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2: کارآزمایی بالینی کنترل‌دار دو سو کور

هدف: اثرات داروهای گیاهی در کنترل بیماری های مزمن مانند دیابت در دست بررسی است. یکی از داروهای گیاهی که اخیرا در کنترل دیابت مورد توجه قرار گرفته است سیاه دانه است. مکانیسم اثر سیاه دانه در کنترل دیابت چندان مشخص نیست. یکی از مکانیسم های مرتبط با دیابت نوع 2 که منجر به بهبود مقاومت به انسولین می شود افزایش غلظت آدیپونکتین و کاهش غلظت لپتین سرم است، ولی مطالعات محدودی اثر روغنی سیاه دانه را بر روی غلظت لپتین و آدیپونکتین مورد بررسی قرار داده اند. هدف از این مطالعه کارآزمایی بالینی کنترل دار دو سوکور تصادفی بررسی اثر عصاره روغنی سیاه دانه بر غلظت لپتین و آدیپونکتین سرم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می باشد.روش کار: در این مطالعه کارآزمایی بالینی، چهل و سه بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 با سن 30 تا 55 سال (20 زن، سن 3/6±7/53 سال) به طور تصادفی به دو گروه مداخله (23 نفر) و گروه کنترل (20 نفر) تقسیم شدند. گروه مداخله روزانه 2 کپسول (500 میلی گرم عصاره روغنی سیاه دانه) و گروه کنترل روزانه دو کپسول (500 میلی گرم دارونما) را به مدت 8 هفته مصرف کردند. غلظت لپتین و آدیپونکتین در ابتدای مطالعه و پس از 8 هفته اندازه گیری شد. برای محاسبه تغییرات غلظت لپتین و آدیپونکتین سرم، از مقادیر پایان مطالعه و ابتدای مطالعه استفاده شد و مقادیر ابتدای و پایان مطالعه با استفاده از آزمون زوجی t آنالیز شد.نتایج: عصاره روغنی سیاه دانه به طور معنی داری در گروه مداخله (مقادیر پایه 6/0±3/7، پس از مداخله 3/0±2/5، 055/0>p) در مقایسه با گروه کنترل (مقادیر پایه 9/0±6/7، پس از مداخله 9/0± 8/7، 41/0>p) کاهش یافت. هیچ تغییری در غلظت آدیپونکتین پس از مصرف دارونما یا عصاره روغنی سیاه دانه مشاهده نشد.بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد که عصاره روغنی سیاه دانه سبب کاهش غلظت لپتین سرم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می شود ولی تاثیر معنی داری بر غلظت آدیپونکتین سرم بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 ندارد.

Effect of Nigella Sativa Oil Extract on Leptin and adiponectin in type 2 diabetic patients: A Randomized, Double Blind, Placebo controlled Clinical Trial

Introduction: The effects of herbal medicine in management of chronic diseases such as diabetes are under investigation. One of the most recent herbal medicine to management of diabetes is nigella Sativa. The mechanism of the effect of nigella Sativa on diabetes is not clear. One of the mechanisms that improves insulin resistance among type 2 diabetes is an increase in adiponectin concentration and a decrease in serum leptin concentration, but few studies have examined the effect of nigella Sativa on leptin and adiponectin concentrations. The aim of this doubleblind randomized controlled clinical trial was to investigate the effect of nigella Sativa oil extract on serum leptin and adiponectin concentrations in patients with type 2 diabetes mellitus.Materials and methods: Fortythree type 2 diabetic patients, aged 3055 years (20 women, age: 53.7±6.3 years) were randomly assigned to groups designated to the intervention (n=23) and the control (n=20) groups. Intervention group consumed 2 capsules daily, (500 mg extract of black seed oil), while control group consumed 2 capsules (500 mg, placebo), both for 8 weeks. Leptin and adiponectin concentrations were measured at baseline and again after the 8week intervention. To calculate changes in leptin and adiponectin, baseline and endofintervention values were used to compare baseline and endofintervention values in each group, using the paired ttest.Results: Extract of black seed oil significantly decreased leptin concentrations in the intervention group (baseline 7.3±0.6; after intervention 5.2 ± 0.3, p < 0.005) compared to the control group (baseline 7.6 ± 0.9, after intervention 7.8 ± 0.9, p=0.41). There was no significant change in adiponectin concentrations after both Nigella Sativa Oil Extract and placebo consumption.Conclusion: It seems that Nigella Sativa Oil Extract reduces serum leptin concentrations in type 2 diabetic patients, however no significant effect on adiponectin concentrations was found.