بررسی الگوی فروش دسته‌های آنتی‌بیوتیک در سال‌های 1396-1381 در ایران

سابقه و هدف:یکی از بخش های بسیار مهم بازار دارویی کشور، بازار داروهای آنتی بیوتیک است که یکی از پرمصرف ترین گروه های درمانی است و کمک فراوانی به بهبود و درمان بیماری ها می کند. گرچه مصرف ناصحیح آن مشکلاتی از قبیل مقاومت میکروبی را به وجود می آورد. باتوجه به روند افزایشی مصرف آنتی بیوتیک ها در ایران و جهان، بررسی و تحلیل بازار این دسته دارویی سبب آگاهی بیشتر پزشکان و سیاستمداران نظام سلامت شده و ازین رو از اهمیت فراوانی برخوردار است. این مطالعه، یک مطالعه کاربردی و سری زمانی است که با استفاده از داده های فروش آنتی بیوتیک های موجود در ایران در 16 سال انجام شده است.مواد و روش ها:میزان فروش عددی داروهای آنتی بیوتیک موجود در بازار دارویی کشور از آمارنامه دارویی سال 1381 تا 1396 استخراج شد. سپس روند فروش داروهای هر گروه و همچنین نمودارهای فروش هر دسته از گروه های دارویی بررسی شده و نمودار رگرسیونی و متناسب با آن الگوی فروش متناسب با هر دسته رسم شد.یافته ها:در سال 1396، 9.54درصد بازار دارویی کشور متعلق به داروهای آنتی بیوتیک بوده است. بیشترین میزان فروش مربوط به دسته دارویی پنی سیلین ها (87/38درصد) و سفالوسپورین ها (92/25درصد) و کمترین میزان فروش مربوط به کارباپنم ها و گلیکوپپتیدها (033/درصد) بوده است. به طور کلی داروهای گروه سفالوسپورین، کارباپنم ها، لینکوزامید، گلیکوپپتید، ماکرولیدها و کینولون ها دارای روند فروش افزایشی در سال های مطالعه شده بوده اند. آمینوگلیکوزیدها، سولفونامید ها و داروهای ضد سل هم در سال های مطالعه روند فروش نزولی داشته اند.نتیجه گیری:در مجموع میزان مصرف داروهای آنتی بیوتیک در ایران رو به افزایش است. همچنین افزایش میزان مصرف داروهای با طیف اثر وسیع مانند سفیکسیم، سفپیم، آزیترومایسین و مروپنم نگران کننده است. بنابراین نیاز به ایجاد سیاست های کنترلی و نظارتی تجویز و مصرف آنتی بیوتیک ها و مدیریت صحیح در این حوزه بیش از پیش احساس می شود.

Trend analysis of the antibiotic categories’ sales in Iran during 20022017

Background: One of the thriving pharmaceutical sectors is the antibiotic market, which is widely used to cure infections. However, the irrational use of antibiotics can cause microbial resistance. Due to the increasing consumption of antibiotics in Iran and the world, this pharmaceutical class’s market research provides excellent insight for healthcare providers and is therefore of great importance. The present study is a practical and timeseries study using 16 years of antibiotic sales data.Materials and methods:The digital sales of antibiotics from 2002 to 2017 were obtained from the Iranian Ministry of Health. Then, the sales patterns of each antibiotic category were examined.Findings:In 1396, 9.54% of the pharmaceutical market in Iran belonged to antibiotics. The highest sales were for Penicillins (38.87%) and Cephalosporins (25.92%), and the lowest sales for Carbapenems and Glycopeptides (0.33%) categories. In general, Cephalosporin, Carbapenem, Lincosamides, Glycopeptides, Macrolides, and Quinolones had growing sales patterns during the 16 years studied, while Aminoglycosides, Sulfonamides, and antitubular medicines had declining sales patterns.Conclusion:The use of antibiotics is showing an increasing trend in Iran. Also, there is a concern about increase in the use of broadspectrum antibiotics, such as Cefixime, Cefepime, Azithromycin, and Meropenem. Therefore, there is a need to establish regulatory policies for antibiotic prescription and consumption and proper management in this area.