تحلیل بقای بیماران مبتلا به سرطان پستان با استفاده از مدل‌های شفایافته نا آمیخته وایبل و بتا وایبل پواسون

سابقه و هدف: در سال‌های اخیر درمان بسیاری از بیماری‌ها بویژه سرطان‌ پستان پیشرفت قابل توجهی یافته است، بنابراین شمار بیمارانی که پیامد مورد نظر از جمله مرگ را تجربه نمی‌کنند افزایش یافته است. در تحلیل آماری این نوع بیماری‌ها، بجای مدل‌های معمول بقا از مدل‌های شفایافته استفاده می‌شود. از بین این مدل‌ها، مدل وایبل کاربرد بیشتری دارد و گونۀ تعمیم‌یافتۀ آن مدل بتا وایبل پواسن به دلیل انعطاف بیشتر داده‌ها را بهتر مدل‌بندی می‌کند. این مطالعه با هدف بررسی عوامل موثر بر بقای بیماران مبتلا به سرطان پستان با استفاده از این مدل‌ها انجام گرفت.مواد و روش: داده‌های این مطالعه‌ی کوهورت مربوط به بیماران مبتلا به سرطان پستان است که در سال‌های 1385-1376 به پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی در تهران مراجعه کرده‌ بودند و در سال‌های 1396-1391 مورد پیگیری قرار گرفتند. تعداد 270 بیمار به صورت تصادفی انتخاب و مشخصه‌های فردی آن‌ها ثبت شد. برای برازش مدل‌های شفایافته از نرم‌افزارهای stata12 و r3.4.1 استفاده و سطح معنی‌داری 0.05 در نظر گرفته شد.یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که 43 (15.9%) نفر از بیماران پس از درمان فوت کردند. شفای یک، سه و پنج ساله بیماران به ترتیب 0.99، 0.87 و 0.83 بود. نتایج برازش مدل نشان داد مدل بتا وایبل پواسون (با 427=aic) برازش بهتری نسبت به مدل شفایافته ناآمیخته وایبل (593 aic=) دارد. براساس این مدل، متغیرهای اندازه تومور بزرگتر از 5 سانتی‌متر (0.001>p) و درجه تومور3 (بدخیم)، (0.001>p) معنی‌دار بودند و نسبت شفایافتگی 80% برآورد شد.نتیجه گیری: با بررسی اثر عوامل موثر بر رخداد مرگ و در نظر گرفتن عوامل نامعلوم که با توزیع پواسون مدل‌بندی می‌شود، مدل‌ شفایافته ناآمیخته بتا وایبل پواسون باعث می‌شود سیر طبیعی بیماری بهتر توصیف شود و اطلاعات دقیق‌تری در اختیار محققین قرار گیرد.