سازوکارهای سازگاری با تغییر اقلیم کشاورزان خرده‏ پای استان همدان

شرایط اقلیم جهان در حال تغییر است و کشاورزان خردهپا با توجه به عدم توانایی در به‌کارگیری روش های سازگاری، به‌مراتب نسبت به این پدیده آسیب پذیرتر هستند. از این رو، هدف تحقیق حاضر شناسایی ساز و کارهای سازگاری با تغییر اقلیم کشاورزان خرده پای استان همدان و ارزیابی شکاف بین میزان اهمیت سازوکارها با میزان اجرای آن‌ها بود. برای این منظور دو جامعه، کارشناسان و متخصصان کشاورزی (برای ارزیابی میزان اهمیت) و کشاورزان خرده پا (برای ارزیابی میزان اجرا) انتخاب شد. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه گروه کشاورزان 280 و کارشناسان 121 نفر تعیین و از طریق پرسشنامه محقق ساخته، اطلاعات لازم جمع‌آوری شد. روایی پرسشنامه به‏وسیله اساتید و کارشناسان و پایایی آن از طریق مطالعه‏ ی راهنما و آماره ‏ی آلفای کرونباخ (0/942 برای پرسشنامه کارشناسان و 0/966 برای پرسشنامه کشاورزان) تایید گردید. نتایج نشان داد که از دید کارشناسان، ساز و کارهای تغییر الگوی کشت در منطقه به سمت کشت محصولات کم آب بر، استفاده از روش های نوین آبیاری (تحت فشار، نواری و ...) و استفاده از ارقام مقاوم به خشکی مهم‌ترین ساز و کارهای سازگاری بودند. به‌منظور دسته بندی ساز و کارها نیز از تحلیل عاملی استفاده و مجموعاً 6 عامل استخراج و نام‌گذاری گردید. نتایج نشان داد که عامل های استخراج شده 66 درصد از تغییرات واریانس را تبیین مینمایند. همچنین بررسی شکاف اهمیت و اجرا مشخص نمود که در تمامی ساز و کارها تفاوت معنی داری بین میزان اهمیت و میزان اجرا وجود داشت. همچنین بر اساس یافته های پژوهش، توصیه هایی برای افزایش سازگاری با تغییر اقلیم و کاهش آسیب پذیری کشاورزان ارائه شد.