ارزیابی اثرات اجتماعی طرح مدیریت جامع منابع طبیعی غرب شیراز از دیدگاه اعضاء تعاونی های توسعه پایدار منطقه

ارزیابی اثرات اجتماعی، فرایند ارزیابی یا برآورد پیامدهای اجتماعی است که احتمالاً در اثر اجرای یک پروژه‏ی توسعه و یا خط‏مشی ‏ویژه در سطح ملی و استانی به وقوع می‏پیوندد. این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات اجتماعی طرح مدیریت جامع منابع طبیعی و آبخیزداری حوزه غرب شیراز (زیرحوزه بُن‏رود زنگنه) از دیدگاه ذینفعان و ارائه راهکارهایی به‏منظور تقویت و مطلوبیت طرح در جنبۀ مذکور، با اتخاذ روش‏های کمّی و کیفی و با استفاده از پیمایش و مصاحبه‏های نیمه‏ساختارمند اجرا شده است. نمونه‏های قسمت کمّی این پژوهش شامل 268 نفر از اعضای شرکت‏های تعاونی طرح مدیریت جامع منابع طبیعی و آبخیزداری بودند که برای انتخاب آنها از روش نمونه‏ گیری طبقه‏بندی شده تصادفی استفاده گردید. در قسمت کیفی پژوهش حاضر، عوامل داخلی و خارجی موثر بر طرح از دیدگاه بهره‏برداران و با استفاده از تحلیل swot مورد بازشناسی و طبقه‏بندی قرار گرفت. نمونه ‏های قسمت کیفی این پژوهش شامل 20 نفر از اعضای شرکت‏های تعاونی طرح جامع بودند. یافته‏ های قسمت کمّی پژوهش نشان داد که از دیدگاه بهره‏برداران، طرح مذکور بر شاخص‏های اجتماعیِ توسعۀ انسانی و شاخص حقوقی مربوط به اراضی منطقه تاثیرگذار و بر مسائل جمعیت‏شناختی بدون تاثیر بوده است. تحلیل درونی طرح از دیدگاه بهره‏برداران نشان داد که همسویی اهداف طرح با منافع مردم روستاییاز مهمترین نقاط قوّت اجتماعی طرح و عدم نظارت و کنترل کافی بر حُسن اجرای قوانین از مهمترین نقاط ضعف اجتماعی طرح بوده‏اند. همچنین تحلیل محیطی طرح از دیدگاه بهره‏برداران نشان داد که وجود شرکت‏های تعاونی طرح جامع و مشارکت اعضای شرکت‏های تعاونی از مهمترین فرصت‏ها و تغییر نگرش‏ها نسبت به طرح در نتیجۀ تغییر مدیران از مهمترین تهدیدهای اجتماعی طرح بوده‏اند. در پایان نیز به‏منظور تقویت و مطلوبیت طرح در جنبه‏های اجتماعی، راهکارهایی ارائه شده است.

Social Impact of Natural Resources Management Comprehensive Project in West Part of Shiraz County as Perceived by Local Sustainable Development Cooperatives' Members

Social impact assessment is a process that assesses or estimates social consequences which occur due to the implementation of a developmental project or special policy in national and provincial level. This research was conducted to assess social impact of Natural Resources Management Comprehensive Project in west part of Shiraz County (Bunroode Zangeneh sub watershed) as perceived by its beneficiaries to provide solutions to enhance the appropriateness of the project by using qualitative and quantitative research methods and survey technique and semistructured interviews. The sample group in this study included 268 members of local Natural Resources and Watershed Management Cooperatives. Stratified random sampling was used to select the cooperatives members. In qualitative part of research, internal and external factors affecting the project were recognized and classified according to users’ viewpoint by using SWOT analysis. Twenty persons of the cooperatives members were selected as sample group for qualitative part of the research. Findings of this part of the research revealed that the project affected the social factors (human development, legal affairs toward land ownership). Internal analysis of the project revealed that compatibility of project goals with the interests of local people was one of the important social strengths of the project. Also, failure to adequately monitoring on the proper execution of the laws was one of the important social weaknesses of the project. External analysis of the project from users’ viewpoint revealed that existence of cooperatives and members’ participation was recognized as one of the important opportunities of the project. Also, changing attitudes towards the project as a result of changing the project managers was recognized as one of the important social threats of the project. Several recommendations have been presented at the end of the research to more appropriateness of the project execution in the future.