شناسایی عوامل موثر بر موفقیت تشکل‌های آب‌بران: دیدگاه بهره‌برداران حوزه‌های کرخه شمالی و جنوبی استان خوزستان

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر موفقیت تشکل‌های آب‌بران از دیدگاه بهره‌برداران حوزه‌های آبیاری و زهکشی کرخه شمالی و جنوبی استان خوزستان صورت گرفته است. جامعه ‌آماری مطالعه، بهره‌برداران 5 تشکل فعال در حوزه‌های کرخه شمالی و جنوبی استان خوزستان با جمعیت 1219 نفر بوده است. به منظور تعیین نمونه ‌آماری از جدول مورگان استفاده شد و حجم نمونه 300 نفر محاسبه گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای بود که روایی آن توسط صاحب‌نظران ترویج و آموزش کشاورزی و پایایی آن در مطالعه راهنما از طریق محاسبه آلفای‌کرونباخ برای هر یک از بخش‌های پرسشنامه شامل عامل مدیریتی(88%)، اجتماعیفرهنگی(84%)، مشارکت(78%) و حمایت و پشتیبانی از سوی دولت(84%)، مورد تایید قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی، منجر به شناسایی پنج عامل موثر بر موفقیت تشکل‌های آب‌بران تحت عنوان عامل اجتماعیفرهنگی (40/251)، عامل مهارت فنی (5/420)، عامل مدیریتی (4/254)، عامل آگاهی (3/411) و عامل حمایت و پشتیبانی از سوی دولت (3/325) شد. این پنج عامل در مجموع 56/661 درصد کل واریانس متغیر وابسته را تبیین کرده‌اند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان داد بین سن بهره‌برداران و موقعیت اراضی آبی با عامل‌های موفقیت تشکل آب‌بران از جمله، مدیریتی، اجتماعیفرهنگی، مشارکت، حمایت و پشتیبانی از سوی دولت و مهارت فنی بهره‌برداران رابطه منفی و معنی‌داری در سطح یک درصد وجود داشت؛ این در حالی است که بین متغیرهایی چون میزان تحصیلات، میزان مساحت اراضی آبی، سابقه عضویت در تشکل‌ها، نوع مالکیت اراضی و میزان استفاده از کانال‌های ارتباطی با عامل‌های مذکور در موفقیت تشکل‌های آب‌بران، رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد.

Analysis of Factors Affecting the Success of Water Users Associations (WUAS): The Perspective of Farmers of Karkheh Zone in Khuzestan Province

Water User Associations are Water Management Institutions which manage and regulate water at a localized level. The purpose of this study was to analyze the factors that affect  success of (WUAs) from the perspective of farmers in Karkheh zone in Khuzestan province. The population of this study were the five active associations of Karkheh zone with total of 1219 members and sample was selected using the Morgan table (n=300).The study used a descriptive survey design. The research instrument included questionnaire. Validity of the instrument was confirmed by a panel of the expert of agricultural extension and education and reliability was determined by Cranach’s alpha for different questionnaire scales including management (88%), socialcultural (84%), participatory (78%) and support from government factors. The result of factor analysis identified five main factors named: social cultural (40.2), technical skills (5.4), management (4.2), awareness (3.4) and support from government factors affecting the success of WUAs. These factors explained 56.6 of the total variance of dependent variable. The results of Correlation tests showed that there are significant relationships between ages, irrigation farms, register recode of the WUAs, education level, type of land ownership, location of irrigated farm and utilization of communication channels with the factors affecting success of  WUAs.