ارزیابی کیفیت زندگی مناطق روستایی با استفاده از تاکسونومی عددی (مورد مطالعه: دهستان اسفندقه، شهرستان جیرفت)

امروزه بهبود کیفیت زندگی، یکی از اهداف اصلی برنامه‏ ریزی‏ ها در هر کشور است.برای این منظور در درجه‏ ی اول باید شناخت دقیق و همه جانبه ای از وضعیت موجود کیفیت زندگی به عمل آید که این امر بر اساس یک نگرش نظام مند امکان پذیر خواهد بود. از این رو، هدف پژوهش حاضر، سنجش کیفیت زندگی مناطق روستایی دهستان اسفندقه بود. این پژوهش به روش پیمایش صورت پذیرفت. جامعه ی آماری پژوهش، روستاهای ده خانوار و بالاتر دهستان اسفندقه (34 روستا) بود که با استفاده از جدول نمونه‌گیری کریجسی و مورگان  343 نفر از سرپرستان خانوار در این روستاها انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه ‏ی محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه از طریق روایی صوری و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0/62 تا 0/82) تایید گردید. در این پژوهش به منظور سنجش کیفیت زندگی از روش تاکسونومی عددی بهره گرفته شد. همچنین از ضریب پراکندگی و آزمون tتک نمونه ای نیز استفاده شد. داده پردازی نیز با استفاده از نرم افزار  matlab 7.10 انجام گرفت. یافته های وضعیت شناسی شاخص های متعارف کیفیت زندگی نشان داد که روستاهای مورد مطالعه از لحاظ شاخص‏ های اوقات فراغت، دارایی، آموزش، کیفیت منابع جمعی و رضایت از ویژگی های گردشگری طبیعی در وضعیت نامناسبی قرار دارند. علاوه بر آن، نتایج روش تاکسونومی عددی نیز نشان داد که روستاهای دولت آباد، فردوس و حسین آباد در رتبه ‏های اول تا سوم از لحاظ کیفیت زندگی قرار دارند و روستاهای گلوییه،دره بمی و ده‏ نظام در رتبه‌های آخر قرار دارند. نتایج کلی پژوهش حاکی از وضعیت نامطلوب کیفیت زندگی در روستاهای مورد مطالعه بود و این امر بیانگر آن است که در مجموع پراکنش فضایی کیفیت زندگی در منطقه ی مورد مطالعه در وضعیت متوازنی قرار ندارد.

Assessment of the Quality of Life (QL) in Rural Areas Using Numerical Taxonomy: The Case of Esfandegheh Area of Jiroft County

Today, the improvement of the quality of life (QL) is one of the main objectives of development programs in every country. Thus, at first, an accurate and comprehensive understanding of the current status of QL should be achieved through a systematic approach. Therefore, the aim of this research was to assess the QL status of rural areas of Esfandegheh Township. A survey research method was used in this study. Research population included villages with 10 or more households (34 villages) that about 343 household heads of these villages were selected as research sample based on Kerjcie and Morgan Sampling table. A researcher constructed questionnaire was used to collect data that its validity was verified via face validity procedure and its reliability was also verified calculating Cronbach#039;s Alpha reliability (0.63≤ ≤0.82). Numerical Taxonomy, coefficient of variation and one sample T tests were used to analyze data. Data processing was done using MATLAB7.10 software. The findings of the current situation of of QL criteria showed that the studied villages had an inappropriate conditions in some aspects of QL such as property, education, community resources and satisfaction about ecotourism situation. Moreover, the findings of numerical taxonomy showed that villages named Dowlatabad, Ferdows and Hosseinabad ranked first to third respectively and Gloueieh, Darrehbami and Dehnezam ranked last in terms of the QL. The overall results of this study showed that the QL is not in a good situation in the studied areas and spatial distribution of quality of life in the study areas is not in a balanced state.