واکاوی اثرات خشکسالی بر خانوارهای روستایی دهستان کاکان شهرستان بویراحمد

خشکسالی به عنوان یکی از مخرب ترین بلایای زیست محیطی، خسارات قابل توجهی را بر اموال و زندگی ساکنان جوامع بر جای می گذارد. جوامع روستایی، آسیب پذیرترین قشر در مقابل خشکسالی می باشند، چراکه غالب فعالیت آنان کشاورزی است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف تحلیل اثرات خشکسالی بر خانوارهای روستایی دهستان کاکان واقع در بخش مرکزی شهرستان بویراحمد صورت پذیرفت. جامعه مورد مطالعه، 47 نفر از سرپرستان خانوارهای روستایی ساکن در دهستان کاکان را در بر می گیرد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی و تا رسیدن به شاخص اشباع نظری انتخاب گردید. تحلیل یافته های حاصل از مصاحبه ی نیمه ساختارمند از طریق کدگذاری باز و کدگذاری محوری با بهره گیری از نرم افزار maxqda صورت پذیرفت و در قالب سه مقوله اصلی اثرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی و 22 زیرمقوله (شامل تغییر ساختار اشتغال، کاهش در توان اقتصادی، میزان دارایی، ارزش دارایی، سرمایه گذاری، کمیت غذا، سرزندگی فرهنگی اجتماعی، کیفیت غذا، سلامت جسمی، روان‌شناختی، مشارکت روستاییان، تعامل و همبستگی، حس اعتماد و امنیت، افزایش هزینه های زندگی، افزایش هزینه های کشاورزی، اختلال در درآمد، اختلال در مشاغل کشاورزی، اختلال در مشاغل غیر کشاورزی، گسترش آموزش مقابله با خشکسالی، مهاجرت ساکنان، کیفیت هوای منطقه و کیفیت محیط‌ زیست)طبقه بندی گردید. همچنین پیشنهاد‌هایی جهت کاهش اثرات خشکسالی در منطقه مورد مطالعه ارائه شد.

investigating the impacts of drought on rural households of kakan district in boyer ahmad county

drought, as one of the most destructive environmental disasters, leads to significant damages on the property and lives of the residents of the communities. rural communities are the most vulnerable ones to drought since their main activity is agriculture. the current research, therefore, was conducted with the aim of investigating the impacts of drought on rural households of kakan district located in the central district of boyer ahmad county. the study population was 47 household heads resided in kakan district who were selected by purposeful snowball sampling method. in this process, the sampling was continued until reaching the theoretical saturation. the findings from the semi-structured interviews were analyzed by open and axial coding systems through maxqda software. accordingly, the results were classified in the form of three main categories including social, economic, and environmental impacts. furthermore, 22 subcategories were also identified that included the change in employment structure, the decrease in economic power, asset amount, the value of property, investment, the quantity of food, cultural-social vitality, the quality of food, physical health, psychological disorders, rural residents’ participation, interaction and solidarity, sense of trust and security, the increase in cost living conditions, the increase in agricultural costs, income disruption, the disruption of agricultural jobs, the disruption of non-agricultural jobs, expanding training on coping with drought, residents’ migration, regional air quality, and environmental quality. finally, some suggestions were recommended to reduce the impacts of drought in the study area.