تاثیر دوره های آموزشی-ترویجی بر کارایی فنی مزارع گندم دیم شهرستان اهر

با توجه به محدودیت منابع تولید در بخش کشاورزی، لزوم بررسی بهره وری و کارایی واحدهای تولیدی از جمله در خصوص محصول گندم بیش از پیش نمایان می گردد. نظر به اینکه شهرستان اهر بالغ بر 10 درصد سطح زیرکشت گندم دیم استان آذربایجان شرقی را به خود اختصاص می دهد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین کارایی فنی مزارع گندم دیم شهرستان اهر و ارتباط آن با تعداد دفعاتی که کشاورز در کلاس های آموزشی-ترویجی شرکت می کند انجام شد. برای این منظور اطلاعات لازم از 217 کشاورز گندم کار در سال زراعی 99-1398 جمع آوری گردید. نتایج تخمین تابع تولید کاب داگلاس مرزی تصادفی نشان داد که عوامل تولید سطح زیرکشت، بذر، ماشین آلات، کود حیوانی و نیروی کار بر میزان تولید گندم تاثیر مثبت و معنی داری دارند. میانگین کارایی فنی گندم کاران مورد مطالعه 79/4 درصد برآورد گردید که حاکی از امکان پذیری افزایش تولید گندم به اندازه 20/6 درصد با همان میزان منابع در دسترس کشاورز می باشد. همچنین با توجه به نتایج حاصل از تابع عدم کارایی، مواردی نظیر دوره های آموزشی-ترویجی و داشتن اعضای خانوار با تحصیلات دانشگاهی دارای اثر مثبت و معنی دار و میزان خسارت آفت سن در مزرعه اثر منفی معنی دار بر کارایی فنی کشاورزان گندم کار داشتند. لذا نظر به وجود ارتباط مثبت بین تعداد دفعات شرکت در دوره های آموزشی-ترویجی و مقدار کارایی فنی کشاورزان، اتخاذ تدابیری که منجر به افزایش کمیت و کیفیت دوره های آموزشی-ترویجی شده و کشاورزان بیشتری را تحت پوشش قرار دهد، گامی موثر در راستای بهبود کارایی فنی زارعین شهرستان اهر خواهد بود.

the effect of extension courses on the technical efficiency of rain-fed wheat production in ahar county

due to the limited of production resources in the agricultural sector, the need to deal with the productivity and efficiency of production units, including wheat products, is becoming increasingly evident. considering that ahar county accounts for more than 10% of the area of  rainfed wheat cultivation in east azerbaijan province, this study aimed to determine the technical efficiency of rainfed wheat in ahar county and its relationship with the farmers attendance in extension courses. for this purpose, required data was collected from 217 wheat farmers in the 2018-2019 crop year. the results of cobb-douglas stochastic frontier function estimation were used to collect, the required information. the results of cobb douglas’ production function, coincidentally, showed that the factors such as area under cultivation, seed, machinery, animal fertilizer, and labor had positive and significant impacts on the wheat production. the average technical efficiency was estimated 79.4%, indicating the possibility of increasing wheat production by 20.6% with the same amount of resources. also, according to the results of the inefficiency function, some cases such as attending in extension courses, having highly educated householder’s members had positive and significant effects on the technical efficiency of wheat farmer. however, presence of pest in the field had a negative impact on the technical efficiency. thus it is inferred that there is a positive and significant relationship between the number of extension courses and the level of technical efficiency of rainfed wheat in the study area. therefore, taking measures that increase the number and quality of extension courses can help improve the technical efficiency of the product.