شناسایی مولفه‌ها و الزامات نظام ترویج کشاورزی تکثرگرا در ایران

نظام ترویج کشاورزی همواره از ابعاد مختلف نیازمند تحول و تعدیل ساختاری بوده است که در این زمینه، رویکردهای نهادی اصلاح‌گرایانه نظیر تکثرگرایی مطرح شده است. بر این اساس، هدف این پژوهش آمیخته (کیفی-کمّی)، شناسایی مولفه‌ها و الزامات نظام ترویج کشاورزی تکثرگرا در ایران بود که با استفاده از تکنیک دلفی انجام گرفت. اعضای پانل در دور اول شامل 20 نفر و در دور دوم 11 نفر از خبرگان دانشگاهی و حرفه‌ای ترویج و آموزش کشاورزی بودند که با توجه به سطح تحصیلات، سوابق پژوهشی و یا داشتن تجربه کافی در حوزه ترویج کشاورزی تکثرگرا به شکل هدفمند انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم‌افزار spss، از میانگین، انحراف معیار، ضریب تغییرات و ضریب هماهنگی کندال بهره گرفته شد. پس از انجام دو دور از تکنیک دلفی، 10 مولفه اصلی برای نظام ترویج کشاورزی تکثرگرا شامل ساختار سازمانی، منابع اطلاعاتی، کارگزاران ترویج کشاورزی، منابع مالی، سیاست‌ها و راهبردها، روش ها و کانال های ارتباطی، مخاطبان، شیوه سازماندهی و مدیریت، محتوا و موضوعات و رهیافت‌ها، شناسایی شدند. همچنین، اجرای تکنیک دلفی در دور دوم منجر به شناسایی 24 الزام مختلف برای نظام ترویج کشاورزی تکثرگرا در ایران گردید که این الزامات با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای کیفی با رویکرد تلخیصی و بر اساس تناسب مفهومی و قرابت معنایی مفاهیم، در قالب 10 گروه کلی اعم از توجه به رهیافت‌های ترویجی، توسعه امکانات و خدمات پشتیبانی، الزامات ساختاری، کاهش تصدی‌گری دولت، الزامات قانونی، پوشش فراگیر گروه ها و مخاطبان، پایش و ارزشیابی مستمر، شبکه سازی و هماهنگی بین کنشگران، ظرفیت سازی و توسعه شایستگی های حرفه ای و محتواسازی هدف مند برای برنامه‌های ترویجی، دسته بندی شدند. در مجموع، توجه به مولفه ها و الزامات شناسایی شده در این پژوهش می تواند در عمل، راهنمای مناسبی برای طراحی یک الگوی مطلوب از نظام ترویج کشاورزی تکثرگرا و در عین حال، اجرا و پیاده سازی چنین نظامی در کشور باشد.

identifying the components and imperatives of the pluralistic agricultural extension system in iran

the agricultural extension system has always needed transformation and structural adjustment from different dimensions; in order to achieve this goal, some reformative institutional approaches such as pluralism have been proposed. therefore, the purpose of present mixed (qualitative-quantitative) study was to identify the components and imperatives of the pluralistic agricultural extension system in iran which was performed using delphi technique. the panel members included 20 people in the first round and 11 people in the second round who were selected purposefully based on their education level, research records, and having sufficient experience in the field of pluralistic agriculture extension. in order to analyze the data using spss software, statistical values including mean, standard deviation, coefficient of variation, and kendall’s correlation coefficient were calculated. after doing two rounds of the delphi technique, 10 main components for a pluralistic agricultural extension system were identified that were including organizational structure, information sources, agricultural extension agents, financial resources, policies and strategies, communication methods and channels, audiences, organizational and management methods, content and topics, and approaches. also, the implementation of the delphi technique in the second round led to the identification of 24 different imperatives for the pluralistic agriculture extension system in iran, which were identified using the qualitative content analysis technique with a summarization approach. based on the conceptual fit and semantic proximity of the concepts, these imperatives were categorized into 10 general groups including attention to extensional approaches, development of facilities and support services, structural imperatives, reduction of government tenure, legal imperatives, comprehensive coverage of groups and audiences, persistent monitoring and evaluation, networking and coordination between actors, capacity building, and development of professional skills and targeted content creation for extensional programs. in general, paying attention to the components and imperatives identified in this research can in practice be a suitable guide for designing a desirable model of pluralist agriculture extension system and implementing such a system in the country.