تحلیل عوامل موثر بر کاربرد کشاورزی دقیق در استان مازندران با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری

طی دهه‌های گذشته کشاورزی متعارف با کاربرد بی‌رویه برخی از نهاده‌های شیمیایی باعث بروز مشکلاتی جدی در محیط‌ زیست و سلامت انسان‌ها شده‌ است. در پاسخ به این مشکلات در طی سال های اخیر رویکرد کشاورزی دقیق به‌عنوان یکی از رهیافت های کشاورزی پایدار، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. استان مازندران که از جمله استان‌های مهم تولید کننده محصولات کشاورزی در کشور بوده، وضعیت نامناسبی از نظر مصرف سموم و کودهای شیمیایی داشته و هم زمان نیازمند افزایش بهره وری در واحد سطح است. در همین راستا هدف این تحقیق تحلیل عوامل موثر بر کاربرد کشاورزی دقیق در استان مازندران بود. این پژوهش کاربردی با رویکرد کیفی و با بهره‌گیری از روش مدل‌سازی ساختاری-تفسیری به انجام رسید. در این تحقیق با مرور نظام‌مند منابع تحقیقاتی به شناسایی عوامل موثر بر کاربرد کشاورزی دقیق اقدام شد. سپس داده‌های لازم در قالب پرسشنامه از پاسخگویان جمع‌آوری شد. جامعه آماری تحقیق را خبرگان حوزه کشاورزی دقیق استان تشکیل دادند و نمونه‌گیری برای پنل خبرگان، هدفمند و با استفاده از روش نمونه‌گیری قضاوتی بود. تحلیل تحقیقات پیشین نشان داد که به طورکلی 10 عامل بر کاربرد کشاورزی دقیق موثر است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از این بود که عامل‌های فنی و حرفه‌ای، اجتماعی و فردی تاثیرپذیرترین عامل‌ها در کاربرد کشاورزی دقیق و عامل‌های اقتصادی، وضعیت اراضی و نظام بهره‌برداری و عامل سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کلان به‌عنوان تاثیرگذارترین عوامل شناخته شدند. توجه ویژه به این متغیرها در زمین به‌کارگیری کشاورزی دقیق می‌تواند به رشد و توسعه کشاورزی پایدار در استان مازندران کمک کند و بهره‌وری بیشتر را نیز به همراه داشته باشد.

analysis of factors affecting precision agriculture implementation in mazandaran province using interpretive structural modeling

during the past decades, with the indiscriminate use of some chemical inputs conventional agriculture has caused serious environmental and human health problems. in response to these problems, precision agriculture, as one of the sustainable agriculture approaches, has received more attention in recent years. mazandaran province, which is one of the important agricultural producers in the country, has an un-favorable situation in terms of the use of pesticides and chemical fertilizers; that is while, the efficient utilization of resource on a per-unit area basis is necessary due to limited land. in this regard, the aim of this research was to analyze the factors affecting the application of precision agriculture in mazandaran province. this applied research was conducted qualitatively using the interpretive structural modeling (ism) method. this study applied a systematic review of internal and external research sources to identify the factors affecting the application of precision agriculture. then, the required data were collected in the form of a questionnaire from the respondents. the statistical population of this research consisted of experts in the field of precision agriculture in mazandaran province, 23 of whom were selected by a purposeful and judgmental sampling method. the analysis of previous research and sources showed that generally, 10 factors are effective in the application of precision agriculture. the results of the ism analysis indicated that technical and professional, social, and individual factors are the most influential factors in the application of precision agriculture. furthermore, economic factors, land condition, system of operation and management, and policy-making and macro planning factors were the other most influential factors. paying special attention to these variables in the field of applying precision agriculture can help the growth and development of sustainable agriculture in mazandaran province and increase productivity.