رفتار مصرف انرژی در نظام‌های کشت گلخانه‌ای بر اساس نظریه ارزش-باور-هنجار : مورد مطالعه استان کرمان

مصرف پایدار انرژی در کشاورزی در راستای حفاظت تمام محیط زیست نمی تواند با کمک فناوری تامین شود، بلکه نیازمند تغییر رفتار انسان ها است. در حال حاضر رفتارهای زیست‌محیطی انسان، به عنوان یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عوامل بر محیط‌ زیست شناخته شده است؛ لذا نحوه رفتارهای مدیریتی مصرف نهاده های کشاورزی و اتخاذ تصمیماتی مبنی بر مصرف بهینه انرژی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تحلیل رفتار مصرف انرژی در نظام های کشت گلخانه ای بر اساس مولفه های نظریه ارزش-باور-هنجار انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق، گلخانه داران کشت خیار در استان کرمان بودند که 356 نفر از آن ها با استفاده از نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای انتخاب شدند. طبق نتایج به دست آمده مولفه های جهان بینی بوم زیستی، آگاهی از پیامدها، احساس وظیفه و مسئولیت پذیری، هنجارهای زیست‌محیطی، ارزش های زیست بوم، ارزش های نوع دوستانه و ارزش های خودمحوری اثر معنی داری بر رفتار مصرف انرژی داشتند و توانستند درصد قابل توجهی از تغییرات واریانس متغیر رفتار مصرف انرژی را پیش بینی کنند. هم چنین، تحلیل اثرات کل متغیرهای موثر بر رفتار مصرف انرژی نشان دهنده ی تاثیرپذیری زیاد گلخانه داران نسبت به ارزش های خود محوری در راستای مصرف بهینه انرژی می باشد. به‌طورکلی نتایج این مطالعه به توسعه مدل های یکپارچه و جامع تری در زمینه رفتار مصرف انرژی در گلخانه های کشاورزی کمک می کند.

energy consumption behaviors in greenhouse production systems based on the value-belief-norm theory: the case of kerman province

the sustainability of the energy consumption in agriculture in line with the protection of the whole environment cannot be merely attained with technology; rather it requires a change in the behaviors and enhancement of the farmer’s management style in the area of energy consumption and the factors influencing it. currently, human environmental behavior is known as one of the most important and influential factors on the environment. therefore, the strategies of managing and consuming inputs in agricultural production through adoption of decisions to optimal energy consumption is of great importance. thus, the present study attempted to analyze the behavior of energy consumption in greenhouse production systems based on the components of value-belief-norm theory. the study was conducted in kerman province where is known as the center of greenhouse cucumber production center in iran. the statistical population were the greenhouse owners growing cucumber. totally we selected 356 cucumber growers using a two-stage cluster sampling method. based on the results, components new ecological paradigm, awareness of consequences, ascription of responsibility, environmental norms, bio-spheric values, altruistic values, and egoistic values had significant effects on energy consumption behavior. these variables in sum could account for a considerable percentage of the variance in energy consumption behavior. besides, the analysis of the total effects of the influencing factors on the energy consumption behavior also indicated that egoistic values had the greatest effect on the greenhouse owners’ behavior towards optimal energy consumption. in general, the results of present study contribute to the development of more integrated and comprehensive models in the area of energy consumption behavior in greenhouse cropping systems.