بررسی رابطه بین پایداری اقتصادی و اجتماعی روستاییان و برخورداری از تنوع معیشتی

اقتصاد روستایی وابسته به کشاورزی، در برابر عوامل تهدیدکننده مرتبط با تغییرات اقلیمی و مشکلات ساختاری موجود در حوزه کشاورزی، آسیب‌پذیر است. بر همین مبنا، برای بررسی این مسئله که بین پایداری اقتصادی و اجتماعی وضعیت روستاییان و تنوع در منابع درآمدی آن‌ها، رابطه‌ای وجود دارد، پژوهشی پیمایشی با استفاده از پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق، خانوار‌های روستایی ساکن در روستاهای شهرستان باوی در استان خوزستان بودند (6670=n) که از بین آن‌ها، نمونه ای به حجم 260 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب گردید. نتایج نشان داد نزدیک به 55 درصد پاسخگویان فاقد تنوع معیشت بودند؛ پایداری اقتصادی و اجتماعی آن‌ها در حد متوسط رو به پایین و نامطلوب بود. نتایج آزمون جدول اعداد توافقی حاکی از وجود رابطه مثبت و معنی‌دار بین پایداری اقتصادی آن‌ها و اقدام به تنوع معیشتی در بین روستاییان بود. همچنین، مقایسه میانگین پایداری اقتصادی زندگی کسانی که دارای تنوع معیشت و کسانی که فاقد تنوع معیشت بودند، تفاوت آماری معناداری را در سطح 5 درصد نشان داد؛ کسانی که دارای شغل‌های متنوع بوده و از منابع درآمدی متنوع‌تری برخوردار بودند، پایداری اقتصادی بالاتری را تجربه می‌کردند؛ و نهایتاً بررسی عوامل اثرگذار بر احتمال اقدام به تنوع معیشتی با استفاده از آزمون رگرسیون لوجستیک نشان داد که مهم‌ترین عوامل موثر در احتمال اقدام برای تنوع معیشتی عبارتند از نوع مالکیت زمین، داشتن خودرو سواری، شرکت در دوره‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای. بر همین اساس، پیشنهادهای آموزشی و اجرایی به منظور تشویق تنوع معیشتی در بین روستاییان ارائه شد.

Investigating the Relationship between Economic and Social Sustainability and Livelihood Diversity

The agriculturaldependent economy is vulnerable to the threatening factors associated with climate change and structural problems in the field of agriculture. Accordingly, a survey was conducted using a questionnaire to investigate if there are any relationship between rural economic and social sustainability and the likelihood to diversify the income sources. The population of interest consisted of rural households living in rural areas of Bavi County, Khuzestan Province (N=6670), of which a sample of 260 individuals, including household heads, using cluster sampling method was selected. The results showed that about 55% of the respondents lacked diversity of livelihoods; their economic and social sustainability was moderate to low, and demonstrated undesirable conditions. The results of the cross tabulations indicated a positive and significant relationship between their economic sustainability and likelihood of diversification among the villagers. Furthermore, comparing means of economic sustainability between those who diversified their livelihood and those who did not, revealed a statistically significant difference at 5% level of confidence. In other words, those occupied in more diverse ways and showed a more diverse sources of income experienced higher economic sustainability. Finally, investigation of the factors affecting the likelihood of diversification using logistic regression test demonstrated that the most important factors influencing the possibility of diversification included type of the land ownership, owning a car, attending in technical and vocational training courses. Accordingly, some educational and executive suggestions were offered to encourage diversification of the livelihood among rural people.