بررسی راهکارهای مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی در استان لرستان

با توجه به خشکسالی‏ های متعددی که از دیرباز در پهنه سرزمین رخ می‏ دهد و تاثیر مستقیم آن بر بخش کشاورزی، مدیریت منابع آب کشاورزی از اهمیت ویژه ‏ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‏ بندی راهکارهای مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی در استان لرستان به روش کمیکیفی و با رویکرد اکتشافی انجام شد. روش کیفی مورد استفاده، تئوری بنیانی بود. در مرحله اول جهت شناسایی راهکارها، 16 مصاحبه نیمه‏ ساختارمند با خبرگان مدیریت منابع آب در استان انجام شد و 44 راهکار در قالب چهار مولفه آموزشیفرهنگ‏ سازی،حمایتینهادی، اقتصادی و تکنولوژیکی شناسایی شدند. در مرحله دوم از فن دلفی فازی طی دو مرحله جهت دستیابی به توافق گروهی بین خبرگان و تعیین اولویت گام‏ های شناسایی شده استفاده شد. مهم ‏ترین راهکارها در هر گام نیز عبارت است از راهکارهای حمایت همه‌جانبه از ایده‏ های نوآورانه در زمینه کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی، ایجاد حفره‏ هایی در خاک در عمق ‏های مشخص برای نگهداشت آب حاصل از ریزش‏ های زمستانی برای استفاده در فصول کم آب، تقویت ادراک کشاورزان از بحران کم‏ آبی از طریق ارائه آموزش‏ های مدیریت منابع آب و کشت محصولات کم ‏آب بر و خرید آن از کشاورزان به قیمت تضمینی جهت جلوگیری از کشت محصولات آب‏ بر بودند. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، برای مدیریت پایدار آب کشاورزی در استان، بایستی آموزش اثربخش با هدف نهادینه کردن فرهنگ حفاظت از منابع آب در سرلوحه دست اندرکاران امر قرار بگیرد.

Investigating the Strategies of Sustainable Management of Agricultural Water Resources in Lorestan Province

Due to the occurrence of droughts during recent decades and their direct impact on the agricultural sector, proper management of agricultural water resources is of particular importance. Therefore, the present study was conducted with the aim of identifying and prioritizing strategies for sustainable management of agricultural water resources in Lorestan province. In this study, quantitativequalitative and exploratory approaches were employed as the main research method. The qualitative section of the study was based on Grounded Theorizing. In the first stage of Grounded Theorizing, 16 semistructured interviews were conducted with water resources management experts. The major objective of this stage was to identify the solutions. The results of this stage revealed that there are 44 solutions for sustainable water resources management that can be categorized in four educationalcultural, supportiveinstitutional, economic, and technological components. In the second stage, the Delphifuzzy technique was used in two stages to reach an agreement among the experts and to prioritize the identified steps. The most important solutions in each step were including, comprehensive support of innovative ideas about reducing water consumption in the agricultural sector, directing water to groundwater aquifers to conserve water from winter rainfall for use in low water seasons, strengthening farmers’ perception towards water shortage by providing training courses on sustainable water resources management strategies and cultivation of lowwater crops, and guaranteed purchase of these products from farmers to prevent the cultivation of irrigated crops. According to the results, research, the institutionalization of water conservation culture based on education, is the main implication of achieving sustainable agricultural water management in Lorestan province.