تحلیل رفتار حفاظت از خاک در جالیزکاران دهستان دشت‌روم، شهرستان بویراحمد: کاربرد تئوری انگیزش حفاظت

فرسایش خاک یکی از چالش های اساسی توسعه کشاورزی است که جهت جلوگیری از آن، لازم است رفتار حفاظت از خاک را در بین کشاورزان بهبود بخشید. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف تحلیل رفتار حفاظت از خاک جالیزکاران دشت‌روم‌ با استفاده از مدل توسعه‌یافته تئوری انگیزش حفاظت صورت پذیرفت. روش انجام این پژوهش کمّی و به شیوه پیمایش بود. جامعه‌ی آماری پژوهش جالیزکاران دهستان دشت‌روم واقع در شهرستان بویراحمد بودند (n=197) که تعداد 120 نفر از آن‌ها با استفاده از فرمول کوکران به‌ عنوان نمونه آماری تعیین و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری پرسشنامه توسط پانلی از متخصصان دانشگاهی و بخش اجرا تایید شد و پایایی آن نیز با انجام مطالعه‌ای راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0/93- 0/65) به دست آمد. یافته ها نشان داد جالیزکاران مورد مطالعه از رفتار حفاظت خاک متوسطی برخوردارند. نتایج آزمون برازش مدل توسعه‌یافته تئوری انگیزش حفاظت به شیوه حداقل مربعات جزئی نیز نشان داد که در مجموعه شاخص‌های nfi و srmr در سطح مطلوبی قرار دارند و مولفه‌های این تئوری قادر به تبیین 18 درصد از تغییرات واریانس رفتار حفاظت از خاک جالیزکاران بودند که در این میان متغیر «شدت درک شده» بیشترین سهم را به خود اختصاص داد.با توجه به تاثیر «شدت درک شده» بر رفتار حفاظت خاک، پیشنهاد می‌شود که کشاورزان با استفاده از نماسازی‌های تصویری و برنامه‌های ترویجی از عواقب عدم توجه به فرسایش خاک در مزارع مطلع شوند.

Analysis of the Soil Conservation Behavior of Summer Crop Producers in Dashtroom Dehestan, Boyer-Ahmad County: The Application of Protection Motivation Theory

Soil degradation is one of the basic challenges in the agricultural development, whose prevention needs an improvement in soil conservation behavior of farmers. In this regard, in present study, an extended version of protection motivation theory was employed to analyze the soil conservation behavior of farmers who cultivate summercrops in Dashtroom Dehestan. This research used survey method to collect data. Statistical population included summer crop growers in BoyerAhmad County (N=197). Out of them, 120 cases were selected as sample using Krejcie and Morgan’s Table. The data collection tool was a researchermade questionnaire, whose validity was confirmed by a panel of experts as well as practitioners. Furthermore, the reliability research tool was assessed in a pilot study using Cronbach’s alpha coefficients (0.650.93). Results revealed that summer crop growers had moderate behavior regarding soil conservation. Estimating the model fit indices of the extended protection motivation model by partial least square analysis showed that the NFI and SRMR criteria were at a good level and the components of protection motivation theory could explain 18% of the changes in farmers’ soil conservation behavior. It should be mentioned that according to the results, “perceived severity” made a significant contribution to the total variance explanation. Therefore, it is recommended that farmers be informed about the consequences of negligence of soil conservation by means of visual demonstrations and extension programs.