واکاوی زیست‌بوم دانشگاه کارآفرین در آموزش عالی کشاورزی: کاربرد روش‌شناسی سامانه‌های نرم

شناخت و مدیریت سازوارشونده تحول نظام های دانشگاهی و گذار نسلی آن‌ها؛ به‌دلیل تعدد کنشگران و دست‌اندرکاران و نیز ابعاد چندگانه و هم‌وابسته؛ نیازمند رویکرد و روش‌شناسی سیستمی است. این تحقیق دانشگاه پژوهانه به لحاظ هدف کاربردی بوده و در پی تحلیل زیست‌بوم دانشگاه کارآفرین در آموزش عالی کشاورزی مبتنی بر موردکاوی تجربی است. مورد مطالعه در این تحقیق، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان بود که تلاش نهادمندی را برای گذار به دانشگاه کارآفرین آغاز نموده است. این تحقیق با بهره گیری از روش شناسی سامانه های نرم به انجام خواهد رسید. اطلاعات مورد نیاز از طریق تحلیل اسنادی و مصاحبه نیمه‌ساختارمند با نمونه‌ای برگزیده از مدیران، اعضای هیات علمی، کارشناسان، دانشجویان و دانش‌آموختگان منتخب به دست آمد. با تحلیل موقعیت مسئله‌مند، ارائه تصور غنی، تحلیل کاتوو و تعاریف ریشه ای از زیست بوم دانشگاه کارآفرین به‌عنوان گام‌های کلیدی مرسوم در فرآیند روش شناسی سامانه های نرم، مجموعه‌ای از اقدامات نهادی بهبودگرا برای توسعه زیست‌بوم کارآفرینی در دانشگاه پیشنهاد شد. با تحلیل روایت کیفی صورت گرفته، ابعاد کلیدی زیر برای موقعیت ‌مسئله‌مند شناسایی شد: (1) ناکامی دانشگاه در پرورش دانش‌آموختگان کارآفرین برای غنابخشی به بازار کار؛ (2) فقدان برنامه‌مندی راهبردی دانشگاه برای تحول متوازن و توسعه یکپارچه زیرساخت‌ها و رشد همه‌جانبه شاخص‌های عملکردی؛ (3) ضعف حکمرانی شایسته و یکپارچه آموزش عالی و ناهمگرایی و ناهم‌زمانی سطوح این نظام؛ (4) عدم توسعه منسجم ساختاری برای پیشبرد کارآفرینی؛ (5) انگاره نادرست گذار دانشگاهی مبتنی بر اولویت‌بخشی به کارکرد کارآفرینی به قیمت کم‌رنگ شدن کارکرد و زوال بنیه آموزش و پژوهش دانشگاه؛ (6) چالش شکل‌دهی شبکه اجتماعی نهادی فراگیر با محوریت یک دانشگاه درون‌گرا. درس‌های آموخته از تجربه موردی حرکت یک دانشگاه در مسیر کارآفرینانگی با چشم‌انداز تحقق زیست‌بوم دانشگاه کارآفرین، مبین لزوم گذر از چالش‌های متعدد به هم ‌مرتبط است.

Analyzing Entrepreneurial University Ecosystem in Agricultural Higher Education: An Application of Soft Systems Methodology

Due to the multiplicity of actors and stakeholders as well as multiple and interdependent dimensions, understanding and managing the evolution of academic systems and their generational transition require a systematic approach and methodology. This institutional research was aimed at analyzing the ecosystem of entrepreneurial university in agricultural higher education based on an empirical case study. The case of study was Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, which initiated an institutionalized effort to transition to entrepreneurial university. This research was conducted using soft systems methodology. The required information was obtained through document analysis and semistructured interviews with a sample of selected managers, faculty members, experts, students, and graduates. Some institutional improvement actions for entrepreneurial ecosystem development at the university were proposed using Problematic Situation analysis, Rich Image, CATWOE analysis, and Root Definitions of the entrepreneurial university ecosystem as key steps in the soft systems methodology process. In addition, the following key aspects of the problematic situation were identified through a qualitative narrative analysis: (1) failure of the university to foster entrepreneurial graduates to leverage the labor market; (2) lack of strategic planning in university agenda for balanced transformation and integrated infrastructure development, and comprehensive development of performance indicators; (3) the weakness of decent and integrated governance of higher education and the heterogeneity and asynchrony of the levels of this system; (4) lack of coherent structural development to promote entrepreneurship; (5) inappropriate university transition pattern: prioritizing entrepreneurial function in favor of functional deficiency and degradation of education and research functions of the university; (6) the challenge of forming an inclusive institutional social network based on an egocentered and selfserving university. Lessons learned from this case experience of shaping an entrepreneurial university ecosystem illustrated the necessity of going through several interrelated challenges.