بررسی نقش ترویج کشاورزی در نظام برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری وزارت جهاد کشاورزی

هدف کلی از انجام این مطالعه بررسی نقش و جایگاه ترویج کشاورزی در نظام برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری وزارت جهاد کشاورزی به‌منظور دستیابی به یک نظام ترویج نوآوری محور و پاسخگو بود. وجود چنین نظامی برای ارتقای بهره‌وری تولید در سطوح عملیاتی، پیرامونی و سیاست‌گذاری و طراحی نقشه راه برای ترویج کشاورزی کشور ضروری است. در این راستا نقشی که نظام ترویج کشاورزی در تحقق اهداف کلان وزارت جهاد کشاورزی و طراحی سیاست‌ها و راهبردهای آن ایفا می‌کند مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نوع کیفی بوده و با بهره‌گیری از روش‌های نمونه‌گیری، اعتبارسنجی و جمع‌آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل کیفی انجام شده است. جامعه آماری مدیران و دست‌اندرکاران نظام برنامه‌ریزی وزارت جهاد کشاورزی در معاونت‌های اجرایی و سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی بودند. برای انتخاب نمونه ‎ها از روش نمونه‌گیری غیر احتمالی هدفمند و برای جمع‌آوری اطلاعات دست‌اول از تکنیک‌هایی مانند مصاحبه، جلسات بحث گروهی متمرکز و اسنادپژوشی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از ضریب تغییرات، کارگاه تجزیه و تحلیل مشارکتی، تکنیک‌های طوفان اندیشه و روش تجزیه و تحلیل سوات (swot) استفاده گردید. بر اساس نتایج تحقیق، راهبرد تدافعی در اولویت اول، راهبرد بازنگری دراولویت دوم، راهبرد تنوع‌ بخشی در اولویت سوم، راهبرد تهاجمی در اولویت چهارم برای انجام برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری ترویج کشاورزی قرار گرفتند. در نهایت چهار محور اساسی برای نقش‌آفرینی در نظام علمی و فناوری، توسعه و تقویت پژوهش‌های کاربردی، توسعه و تقویت فعالیت‌های ترویجی، بازنگری و سازماندهی آموزش، چابک سازی اصلاح ساختار و تقویت ابعاد پیشنهاد شد تا در دستور کار برنامه ریزان و سیاست‌گذارن قرار گیرد.

Investigating the Role of Agricultural Extension in the Planning and PolicyMaking System of Ministry of Agricultural Jihad

The general purpose of this study was to investigate the role and position of agricultural extension in the planning and policymaking system of the Ministry of Agricultural Jihad in order to achieve an innovative and responsive extension system. Existence of such systems is imperative to improve the production efficiency at operational, peripheral, and policy levels. In this regard, the role of agricultural extension in achieving the macro goals of the Ministry of Agricultural Jihad and designing its policies and strategies has been addressed through this research endeavor. This research is a qualitative study and has been done by qualitative sampling, validation, and data collection/analysis methods. The statistical population consisted of managers and practitioners involved in the planning system of the Ministry of Agricultural Jihad in the executive deputies and Organization for Research, Education and Extension of Agriculture. The selection of samples was carried out using purposeful and nonrandom sampling approach. In addition, the techniques including interviews, focus group discussions, and documentation were employed to collect the required data. CoefficientS of variation and participatory analysis workshop, brainstorming, analysis method (SWOT) were used for data analysis purpose. Defensive, review, diversification, and offensive strategies respectively ranked first, second, third, and fourth in terms of priority for agricultural extension planning and policymaking. Finally, four basic axes were proposed for roleplaying in the scientific and technological system, developing and improving applied research, promoting extensional practices, revising and reorganizing education, accelerating and modifying the structure, and strengthen the dimensions that can be used by policymakers and decisionmakers.