تحلیل عوامل موثر بر رفتار کشاورزان در بکارگیری سامانه آبیاری کم‌فشار در استان آذربایجان شرقی

مدیریت صحیح آبیاری به ویژه مدیریت مصرف در سطح مزرعه، کلید تضمین امنیت آب و در نتیجه امنیت غذایی است.یکی از سازوکارهای اصلی در مدیریت بهینه مصرف آب، استفاده از فناوری های مرتبط برای دستیابی به بهره وری بالا می باشد. در سال های اخیر فناوری آبیاری کم فشار به‌عنوان یکی از روش های نوین بهبود راندمان آبیاری سطحی مورد توجه قرار گرفته است، از این رو، پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل موثر بر رفتار کشاورزان در بکارگیری سامانه آبیاری کم فشار در استان آذربایجان شرقی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان استان آذربایجان شرقی به تعداد 112010 نفر بودند که بر اساس فرمول کوکران، نمونه 393 نفری از آن‌ها با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها در این بخش از نرم افزارهای spss20 و amos21 استفاده شد. به‌منظور درک بهتر عوامل اصلی تاثیرگذار بر رفتار بکارگیری سیستم آبیاری کم فشار، مدل تحقیق بر مبنای نظریه تجزیه‌یافته رفتار برنامه ریزی شده پایه ریزی شد. نتایج تجربی پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که نظریه تجزیه یافته رفتار برنامه ریزی شده از اثربخشی و کارایی مناسبی برای پیش بینی رفتار کشاورزان در استفاده از فناوری آبیاری کم فشار برخوردار بوده و متغیرهای سازگاری، مزایا، تسهیل کننده ها، خودکارآمدی، رسانه ها، نگرش، هنجار ذهنی و کنترل رفتاری در حدود 63 درصد از واریانس آن را تبیین نمودند.

Analysis of Factors Affecting Farmers’ Behavior in Using LowPressure Irrigation System in the East Azerbaijan Province

Proper irrigation management, particularly consumption management, is a key factor to ensure water security and consequently food security. One of the main mechanisms in optimization of water consumption management is the use of related technologies to achieve high productivity. In recent years, lowpressure irrigation system has been considered as one of the new methods to improve efficiency of surface irrigation. Therefore, present study aimed to analyze the factors affecting farmers’ behavior in using lowpressure irrigation system in East Azerbaijan province. The statistical sample population consists of 393 farmers, out of 112010 farmers of East Azerbaijan province. This seems to be a sufficient sample of farmers due to the use of Cochran’s formula and multistage sampling method. The 20th and 21th versions of SPSS and AMOS were used to analyze the data. In order to better understand the main factors influencing the behavior of lowpressure irrigation systems, the research model was based on the Decomposed Theory of Planned Behavior (DTPB). The results of using structural equation modeling showed that DTPB had a suitable effectiveness and efficiency to predict farmers’ behavior in using lowpressure irrigation system. In addition, variables including compatibility, advantages, facilitators, selfefficacy, the media, attitudes, subjective norms, and behavioral control were explained 63 percent of the variance changes for the dependent variable.