هنجارهای ذهنی انگورکاران پیرامون بکارگیری طرح اصلاح و بهبود باغ‌های انگور و عوامل تاثیرگذار بر آن در شهرستان خرمدره

هنجارهای ذهنی به‌عنوان یکی از عوامل اجتماعی تاثیرگذار بر رفتار کشاورزان به شمار می‏روند و عامل مهمی در مدیریت اثربخش برنامه‌‌های آموزش و ترویج کشاورزی تلقی می‌گردند. پژوهش حاضر، با هدف شناخت هنجارهای ذهنی انگورکاران در بکارگیری طرح اصلاح و بهبود باغ‌های انگور به‌عنوان یک نوآوری و عوامل تاثیرگذار بر‌ آن انجام شده است. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه ساختارمند با 260 نفر از بین 3942 نفر انگورکاران شهرستان خرمدره، با روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای گردآوری شد. پس از تایید روایی محتوای پرسشنامه، سنجش روایی و پایایی سازه‌های مورد بررسی با کمک تحلیل مولفه‌های اصلی داده‌های گروه‌بندی شده به دست آمد، نتایج نشان داد که هنجارهای ذهنی جامعه، موافق بکارگیری این نوآوری است و در بین انگورکاران پذیرنده یا عضو طرح نسبت به انگورکاران غیر عضو، این سطح موافقت بالاتر بود. همچنین نتایج نشان داد که متغیرهای نگرش نسبت به مزیت نسبی نوآوری، شرکت در دوره‌های آموزشی ترویجی، منابع اطلاعاتی غیررسمی برون روستا و درون روستا، مداخله‌گری دولتی (در قالب طرح اصلاح و بهبود باغ‌های انگور)، میزان اعتماد به اطلاعات کارشناسان، تعداد اعضای خانوار، سن انگورکاران، میزان عملکرد در هکتار، در کل به‌طور مستقیم و غیرمستقیم 58 درصد از هنجارهای ذهنی پذیرش نوآوریرا تبیین می‌کنند.

Grape Farmers’ Subjective Norms about Implementing Vineyard Improving and Reforming Project and Factors Affecting It in Khoramdareh Township

Subjective norms are recognized to be one of the main factors influencing individuals’ behavior. The purpose of this study was to investigate factors affecting grape farmers’ subjective norms regarding the utilization of innovations for improving and reforming their vineyards. The study was conducted in the Khoramdared Township, located in the Zanjan Province of Iran using a crosssectional and descriptiveexplanatory research design. The data were collected using a questionnaire through structured interviews with a sample of 260 out of 3942 grape farmers, who were randomly selected by a multistage sampling technique. The face and content validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts and the construct validity and reliability were tested using the Categorical Principle Component Analysis method. Moreover, the Theta Coefficient for the reliability test of different constructs was obtained between 0.75 and 0.96. The subjective norms for using this innovation tended to be high, but it was higher for the farmers who were covered by the government’s orchard improving plan. Farmers’ subjective norms for adopting this innovation were explained by various factors in that 58 percent of the variance of the subjective norm construct was determined directly and indirectly by the variables of farmers’ attitude towards the relative advantage of this innovation, attending extension training courses, informal information sources inside and outside their rural communities, governmental interventions in terms of being covered by orchard improving plan, trust to the information of specialists, household size, farmers’ age, grape production yield.