عوامل موثر بر پذیرش فناوری آبیاری نوین توسط کشاورزان (مورد مطالعه شهرستان بهبهان)

امروزه، کمبود آب به یک نگرانی عمده در ایران بدل شده است و بهطور مشخص، کشاورزی در کانون اصلی مشکل کمبود آب قرار دارد. ازآنجایی که بخش عظیمی از تلفات آب در مسیر انتقال آن به مزارع اتفاق می افتد. از آنجایی که بخش عظیمی از تلفات آب در مسیر انتقال آن به مزارع اتفاق می‏ افتد، به‏ کارگیری فناوری‏ های نوین آبیاری به‏ منظور استفاده بهینه از منابع آب کشور امری ضروری می‏ باشد. تحقیق حاضر با هدف اصلی بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری آبیاری نوین در شهرستان بهبهان انجام گرفت. این تحقیق، از نوع تحقیقات کاربردی بوده و گردآوری داده‌ها با استفاده از روش توصیفیپیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق را کشاورزان پذیرنده و نپذیرنده فناوری‌های آبیاری نوین شهرستان بهبهان تشکیل دادند. تعداد کل پذیرندگان فناوری‌های نوین آبیاری شامل 174 کشاورز بوده که به‌صورت سرشماری انتخاب گردیدند و از میان نپذیرندگانی که زمین‏های آن ها در همسایگی کشاورزان پذیرنده بوده تعداد 100 نفر به‌صورت تصادفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‎ استاندارد استفاده گردید. به‌منظور تعیین قابلیت اعتماد ابزار تحقیق، پیش‌آزمون انجام شد که مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای مقیاس های اصلی پرسشنامه در حد مناسب بود. به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم ‏افزار spss20 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که توابع تشخیصی برای هر سه مدل نشر، تنگناهای اقتصادی و چندبعدی دارای قدرت ایجاد تمایز میان پذیرندگان و نپذیرندگان فناوری آبیاری نوین بودند. همچنین متغیر سن در مدل نشر و چندبعدی و متغیر فاصله زمین‌های کشاورزی تا مرکز خدمات در مدل تنگناهای اقتصادی، مهم‏ترین متغیرهای متمایزکننده دو گروه پذیرنده و نپذیرنده می ‏باشند. همچنین یافته‏ ها بیانگر آن است که الگوی چندبعدی، توانایی بالاتری برای طبقه‏ بندی کشاورزان پذیرنده و نپذیرنده فناوری آبیاری نوین دارد. لذا پیشنهاد می‏ شود سیاست‌گذاران با توجه به تابع به‏دست آمده از این الگو، احتمال پذیرش فناوری‏ های مدرن آبیاری را محاسبه نموده و بر اساس آن اقدام‏ه ای لازم را به عمل آورند.

Factors Affecting Adoption of Modern Irrigation Technology by Farmers (The Case of Behbahan Township)

Nowadays, water scarcity has become a concern in Iran, and agriculture, in particular, appears to be at the core of the water shortage problem. The results of various studies state that a large part of water waste is in the route of water transmission to the fields. Thus, it is essential to optimize the consumption of water by using modern irrigation technologies. The main purpose of this study was to investigate factors affecting the Adoption of modern irrigation technology in Behbahan township. This research was applied research and a descriptive survey method was used for collecting data. Statistical population of the study consisted of adopters and nonadopters farmers of modern irrigation technology in Behbahan township. The total number of adopters of new irrigation technologies included 174 farmers who were selected by census and among of nonadopters farmers whose their lands were in the neighborhood of adopters by random sampling method were selected. The standard questionnaire was used to collect data. Content validity of the questionnaire was confirmed by a panel of faculty members. A pilot study was conducted to establish reliability of the instrument. Cronbach’s alpha coefficients for the main scales of the questionnaire were at the appropriate level. Collected data were analyzed using the SPSS20 software. The results showed that the discriminant function derived from three models of diffusion, economic constraints and combination model could categorize adopters and non adopters of modern irrigation technology distance to agricultural services center variable in economic constraints model and farmers’ age variable in combination and diffusion models are the most important distinctive variables between adopters and nonadopters groups. Also, the finding indicated that combination model has a higher ability in classification of adopters and non adopters of modern irrigation technology.