تدوین راهبرد موثر بر مناسبات فراروی هیدروپلیتیک ایران در حوضه آبریز اروندرود با رویکرد آینده‌نگاری

رودهای مرزی از جمله منابع تامین آب کشورها به ‌شمار می‌روند که نقش تعیین‏ کننده‌ای در پیدایش و پایداری روندهای امنیت‌ساز و ثبات‌آفرین به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان دارند. در این میان، موقعیت ژئوپلیتیک اروندرود در جنوب باختری کشور، در مناسبات دو کشور ایران و عراق به این رودخانه، کارکرد هیدروپلیتیک خاصی بخشیده است. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره ‌گیری از نرم‎‌افزارهای micmac و scenario wizard، الگوهای فراروی مناسبات هیدروپلیتیک ایران در حوضه آبریز اروندرود را بررسی و راهبردهای متناسب با آن را تدوین می‌کند. نتایج پژوهش نشان داد که از هجده وضعیت احتمالی مربوط به پنج الگو با سازگاری قوی و محتمل، وضعیت هایی که مناسبات فراروی آینده هیدروپلیتیک ایران در حوضه آبریز اروندرود را در آستانه بحران بیان می‌کنند، بیشترین وضعیت‌های احتمالی ممکن را دربرمی گیرند. بر این پایه، الگوی فراروی مناسبات هیدروپلیتیک ایران در حوضه آبریز اروندرود در قالب راهبرد مشارکتی نمود یافته است.

foresight-based development of an efficient strategy for iran’s hydropolitical relations in the arvand rud river basin

border rivers serve as vital water sources for countries, playing a crucial role in establishing and maintaining security and stability, particularly in arid and semi-arid regions worldwide. the arvand rud river’s geopolitical position in iran’s southwest has endowed it with a unique hydropolitical function in iran-iraq relations. this paper employs a descriptive-analytical approach and micmac and scenario wizard software to explore future patterns of iran’s hydropolitical relations in the arvand rud river basin and develop an appropriate strategy. the research results indicate that, among the eighteen potential scenarios associated with five strongly and likely compatible patterns, the scenarios depicting iran’s future hydropolitical relations in the arvand rud river basin on the brink of crisis are the most probable. as such, the recommended model for iran’s hydropolitical relations in this basin is a cooperative strategy.