نقش دستور موقت دیوان بین‌المللی دادگستری در تضمین حقوق بشر: مطالعه موردی پرونده بازگشت تحریم‌های ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران

یکی از مهم‌ترین صلاحیت‌های دیوان بین‌المللی دادگستری، صدور دستور موقت است که نقش مهمی در راستای تضمین و ارتقای حقوق بشر ایفا می ­کند. از طرفی، وحدت رویه حقوقی مستقل در این زمینه می تواند بعد پیشگیرانه حقوق بین المللی را تقویت نماید. از مهم ترین پرونده‌هایی که اخیراً در دیوان منجر به صدور دستور موقت شده است، پرونده شکایت جمهوری اسلامی ایران از ایالات متحده آمریکا در خصوص خروج یک‌طرفه از توافق برنامه جامع اقدام مشترک و برقراری مجدد تحریم‌ها علیه مردم ایران بوده که بنابر دادخواست تقدیمی ایران منجر به نقض گسترده حقوق بشر در کشور شده است. پرسش اصلی مقاله حاضر آن است که دستور موقت دیوان بین‌المللی دادگستری چطور و تا چه اندازه می‌تواند در ممانعت از نقض حقوق بشر در ایران موثر باشد؟

The Role of the International Court of Justice’s Interim Order in Ensuring Human Rights: A Case Study of the Return of US Sanctions against the Islamic Republic of Iran

One of the most important powers of the International Court of Justice is to issue interim injunctions, which play an important role in guaranteeing and promoting human rights. One of the most important cases in the Court that has recently led to the issuance of an interim injunction is the Islamic Republic of Iran’s complaint against the United States regarding the unilateral withdrawal from the Comprehensive Joint Action Plan and the reimposition of sanctions against the Iranian people. The main question of the present article is how and to what extent can the interim order of the International Court of Justice be effective in preventing human rights violations in Iran? The present article uses analytical and descriptive methods to explain the position of the Court’s interim injunction and its measures to guarantee and promote human rights through a case study of the return of US sanctions against Iran.