فراتحلیل روند دین‌داری ایرانیان در دهه گذشته و پیامدهای امنیتی آن

میزان و کیفیت دین‌داری مردم در جامعة ایران که بافت فرهنگی سنتیدینی و حاکمیت اسلامی دارد، اهمیت راهبردی دارد و تغییرات آن می‌تواند پیامدهای امنیتی ایجاد کند. این مقاله می‌کوشد روند میزان دین‌داری ایرانیان را طی سال‌های 1388 تا 1398 ترسیم و تغییرات صورت‌گرفته را نشان دهد و پیامدهای امنیتی این تغییرات را بررسی کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در دورۀ زمانی فوق، تغییرات محسوسی در میزان دین‌داری مردم ایران رخ نداده، اما نوع دین‏داری، از شریعت‌محوری به دین‏ عاطفی متمایل شده است. هرچند این نوع تغییر خطرآفرین به نظر نمی‌رسد، اما زیاده‌روی در دین‌داری عاطفی، ممکن است پیامدهای امنیتی از جمله تغییر گروه‌های مرجع عمومی، افزایش فرقه‌های دینی، کاهش نفوذ روحانیت و تضعیف جایگاه حاکمیت دینی و ولایت ‌فقیه در پی داشته باشد.

A Meta-Analysis of the Iranian Religious Trend over the Past Decade and Its Security Consequences

The extent and quality of people’s piety is of strategic importance in Iranian society, which has a traditional culturalreligious context and Islamic rule, and its changes can have security consequences. This article attempts to map the trend of Iranian piety during the years 2009 to 2019 and show the changes that have taken place and examine the security consequences of these changes. Findings show that in the above period, there has been no significant change in the level of religiosity of the Iranian people, but the type of piety has shifted from Shari’acentered to emotional religion. Although this kind of change does not seem dangerous, an increase in emotional piety may have security consequences, including a change in public reference groups, an increase in religious sects, a decrease in the influence of the clergy, and a weakening of the religious authority and authority of the ValiFaqih.