تاریخ‏ نگاری و تمامیت ارضی ایران

این پژوهش به‌دنبال بررسی نقش تاریخ‌نگاری در حفظ تمامیت ارضی ایران است. فرضیه نویسنده این است که اولاً، تاریخ‏‌نگاری در تمام دوره‌‏های تاریخ ایران، مهم‏ترین ابزار برای بازتولید و زنده نگاه‏‌داشتن هویت سرزمینی ایران بوده است. ثانیاً، تاریخ‌‏نگاری با تقویت ملی‏‌گرایی منجر به افزایش اهمیت تمامیت ارضی ایران در نزد کارگزاران و افکار عمومی شده است. با شروع حکومت قاجار، دورانی از درگیری با دو قدرت بزرگ جهان آغاز شد که در سراسر قرن نوزدهم ادامه یافت که در نتیجه آن، بخش های بزرگی ازسرزمین‌های ایران از آن جدا شدند. در تمامی این تحولات و درگیری‎‏ها، دیوانیان ایران در کنار به‌کار گرفتن فنون دیپلماسی نوین، استنادشان اغلب بر شواهد تاریخی استوار بود و بر این اساس، از تاریخ‏‌نگاری برای احقاق حقوق سرزمینی ایران می ‌کوشیدند. این موجب شد پس از جنگ جهانی اول که تمامیت ارضی ایران به‌مخاطره افتاد، نخبگان ایرانی با استفاده از تجربیات قبلی، تاریخ را در ابعاد بیشتری مورد استفاده قرار دهند و از آن به‌عنوان ابزاری برای حفظ تمامیت ارضی ایران استفاده کنند.

Iranian Historiography and Territorial Integrity

This study deals with the role of historiography in preserving Iran’s territorial integrity. The author believes that historiography in all periods of Iranian history has been a most important tool for preserving and reproducing Iranian territorial identity. It also strengthened the nationalism and has increased the importance of Iran’s territorial integrity to elites and public opinion.