تبیین جامعه‌شناختی مشارکت زنان در معیشت جامعه روستایی (مطالعه موردی: استان خراسان شمالی)

هدف کلی تحقیق حاضر تبیین میزان مشارکت زنان در معیشت خانوارهای روستایی و شناسایی عوامل اجتماعی– اقتصادی موثر بر آن بود؛ و بدین منظور، از روش پیمایشی و آزمون‏های همبستگی و تحلیل چندمتغیره استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل زنان روستایی دو شهرستان گرمه و جاجرم در استان خراسان شمالی بود که از آن میان، با استفاده از روش نمونه‏گیری تصادفی ساده، 167 نفر انتخاب شدند. داده‏ها و اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه جمع­آوری شد. نتایج تحقیق نشان داد که علی‏رغم مشارکت قابل ملاحظه زنان روستایی در فعالیت‏های معیشتی خانوار (18.4 درصد زراعی، 43.2 درصد باغی، 41.1 درصد دامی، 72 درصد طیور، 76.1 درصد مشاغل خانگی درآمدزا، 60 درصد صنایع دستی و ...)، میزان برخورداری آنها از عواید و دارایی‏های معیشتی خانوار در سطح پایین است (حدود 9.3 درصد)؛ همچنین، سن، میزان تحصیلات، میزان سوگیری جنسیتی فرد (کلیشه‏های جنسیتی)، میزان میل به پیشرفت، میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی، وضعیت اقتصادی خانوار، میزان برخورداری روستاها از امکانات توسعه‏ای و فاصله روستا تا شهر در قالب عوامل فردی، اجتماعی و خانوادگی از تاثیر قابل ملاحظه بر مشارکت زنان در معیشت خانوارهای روستایی مورد مطالعه برخوردارند.

Sociological Explanation of Women’s Participation in Livelihoods of Rural Society (Case Study: North Khorasan province of Iran)

This study aimed at explaining the extent of rural women’s participation in household livelihoods and identifying the effective socioeconomic factors. It was conducted in a survey method and the statistical population included the rural women in the Garmah and Jajjarm districts of North Khorasan province of Iran. Using a sampling method, totally 167 individuals were selected and the data and information were collected through interviews and a questionnaire. The study results revealed that despite their significant role in the household livelihoods, the rural women had a limited access to household income and assets (almost 9.3 percent); in addition, the variables including age, educations, extent of individual’s gender bias (gender stereotypes), extent if willingness to progress, extent of mass media usage, economic status of household, the extent to which the villages have development facilities, and distance from villages to the city within the individual, social and family factors were the most important factors significantly affecting the participation of rural women in the rural household livelihoods.