بررسی اثرات فصل، سن، جنس و وضعیت تولیدمثلی بر میزان غلظت سرمی هورمون‌های تیروییدی‌ اسب‌های عرب در خوزستان

زمینه مطالعه: هورمون‌های تیرویید علاوه بر تنظیم دما و متابولیسم انرژی و پروتیین بدن، در تنظیم برخی از فعالیت‌های تخمدانی نقش مهمی دارند از طرفی غلظت سرمی آنها تحت تاثیر سن، جنس، نژاد و درجه حرارت محیط تغییرات محسوسی دارد. هدف: تعیین غلظت‌های سرمی 4t، 3t، 4ft، 3ft ‌و اثرات احتمالی فاکتورهای محیطی و فیزیولوژیکی بر آنها در اسب‌ نژاد عرب در استان خوزستان از اهداف این مطالعه می‌باشد. روش کار:‌ ‌بین دی‌ماه سال 1388 تا آذر سال 1389 تعداد 240 راcس اسب از نقاط مختلف خوزستان انتخاب و بر حسب جنس، سن و شرایط فیزیولوژیکی گروه بندی و مورد مطالعه قرار گرفتند. غلظت هورمون‌های فوق با روش الیزا اندازه‌گیری شد. یافته‌ها با کمک رویه glm در نرم افزار sas ‌ آنالیز شدند. نتایج: از تعداد 240 نمونه سرمی غلظت متوسط هورمون‌های 4.t3.t4.ft3ft در مجموع و بدون در نظر گرفتن فصل، سن و جنس به تـرتیـب nmol/l4/1±1/45، nmol/l03/0 ±5/1، pmol/l31/0 ±6/13 و pmol/l12/0±5/5 بـود. غلـظـت سـرمی ‌3ft و ‌4ft به‌ طور معنی‌داری تحت تاثیر فصل )05/0(p < ‌ قرار گرفت به‌طوری‌که بالاترین غلظت این ‌دو هورمون در فصل زمستان و کمترین مقدار آن در فصل تابستان بود. همچنین سطح سرمی 3t ‌به طور معنی‌داری تحت تاثیر سن(02/0 < ‌(p و فصل (0001/0‌(p < ‌ قرار گرفت به‌طوری‌که در کره‌ها بالاتر از بالغین وجوان‌ها بود. در تغییرات فصلی بالاترین غلظت این هورمون در زمستان و پایین‌ترین غلظت در فصل تابستان بود. غلظت سرمی 4t تحت تاثیر جنس(05/0=‌(p. گروه سنی (0001/0‌(p < ‌و فصل (0001/0‌(p < ‌ قرار گرفت، به‌طوری‌که مقدار سرمی ‌4t در جنس نر بالاتر از جنس ماده بود و غلظت سرمی ‌4t در فصل پاییز بالاترین مقدار و در فصل تابستان کمترین مقدار بود. نتیجه گیری نهایی: این بررسی نشان داد که مقادیر هورمون‌های تیروییدی در اسب‌های عرب، منطقه تحت تاثیر شرایط اقلیمی بوده به‌طوری‌که تفاوت غلظت سرمی هورمون‌ها در سردترین و گرمترین فصل سال کاملاً مشهود است و فاکتورهای مانند سن و جنس دام تاثیری معنی‌داری بر غلظت سرمی هومون‌های تیروییدی دارند. ‌