تاثیر یون‌های منیزیم و کلسیم در محلول نمکی بیلارد بر تحرک اسپرم ‌ قزل‌آلای رنگین‌کمان ‌)1792 (Oncorhynchus mykiss, Walbaum

زمینه مطالعه: محلول‌های فعال‌کننده نمکی مختلفی برای القای تحرک اسپرم قزل‌آلای رنگین‌کمان ‌(oncorhynchus mykiss)‌ در شرایط مصنوعی استفاده می‌شوند که البته کارایی آنها با ابهاماتی نیز همراه است. هدف: پژوهش حاضر به مطالعه تاثیر تیمارهای حاوی غلظت‌های مختلف کلسیم، منیزیم و تغییر ph در محلول نمکی بیلارد بر میزان تحرک اسپرم قزل‌آلای رنگین‌کمان پرداخت. روش کار: 10 قطعه مولد نر قزل‌آلای رنگین‌کمان انتخاب و برای دو هفته با شرایط کارگاهی سازگار شدند. محلول‌های فعال‌کننده نیز با افزودن mmol/l 1، 2 و 3 کلسیم و منیزیم به محلول بیلارد تهیه گردیدند. سه تیمار دیگر نیز تنها با تغییر میزان ph محلول بیلارد از 9 برابر 8، 5/8 و 5/9 توسط سود سوزآور آماده شد. مولدین سپس به سالن تکثیر انتقال یافته و پس از بی‌هوشی از آنها اسپرم‌گیری به عمل آمد. نمونه‌های اسپرم در ادامه با یکدیگر مخلوط گردیدند تا اثر کیفیت متفاوت اسپرم‌ها ناشی از اختلافات ژنتیکی بین مولدین حذف گردد. سپس مدت زمان تحرک اسپرم قزل‌آلای رنگین‌کمان در هر یک از تیمارهای آزمایشی با سه تکرار تعیین و با محلول بیلارد (تیمار شاهد) مقایسه شد. نتایج: تحرک اسپرم قزل‌آلای رنگین‌کمان در تمام تیمارهای آزمایشی به شکل معنی‌داری بیش از تیمار شاهد بود ‌(01/0.)p < بیشترین زمان تحرک اسپرم با s 7/6±0/105 در تیمار حاوی mmol/l 1 کلسیم به دست آمد، در حالی که کمترین میزان تحرک با s 50/4±33/31 در تیمار شاهد (محلول بیلارد با ph برابر 9) ثبت گردید. تیمارهای حاوی کلسیم بیش از سایر تیمارهای مطالعاتی بر تحرک اسپرم قزل‌آلای رنگین‌کمان تاثیرگذار بودند، هرچند که تفاوت معنی‌داری در تحرک اسپرم بین تیمار mmol/l 3 کلسیم و mmol/l 3 منیزیم دیده نشد ‌(01/0.)p < همچنین یک روند نزولی در زمان تحرک اسپرم قزل‌آلای رنگین‌کمان با افزایش ph در تیمارها مشاهده شد، به طوری که بالاترین زمان تحرک اسپرم در تیمار ph برابر 8 و کمترین مدت زمان تحرک اسپرم نیز در تیمار ph برابر 5/9 به دست آمد. نتیجه‌گیری نهایی: یافته‌های این پژوهش نشان داد که اصلاح محلول‌های فعال‌سازی اسپرم با کمک هر یک از یون‌‌های دو ظرفیتی کلسیم و منیزیم و تنظیم میزان اسیدیته می‌تواند به بهبود کارایی تکثیر در کارگاه‌های تکثیر قزل‌آلای رنگین‌کمان منجر شود.