ارزیابی اثربخشی واکسن‌های غیرفعال علیه اسهال ویروسی گاوان و رینوتراکییت عفونی گاوان

‌چکیده زمـیـنــه مــطــالـعــه: دو بـیـمــاری اسـهــال ویــروســی گـاوان ‌(bovine viral diarrhea, bvd) و رینـوتـراکییـت عفـونـی گـاوان (infectious bovine rhinotracheitis, ibr)، از جمله عوامل تحمیل خسارات اقتصادی قابل توجه در صنعت دامپروری ایران می‌باشد. هدف: ‌با توجه به فقدان واکسن تولید داخل، ضروری است، اثربخشی واکسن‌های تجاری وارداتی بررسی شود. روش کار: کارآزمایی شاهددار تصادفی شده و کور با هدف تعیین اثربخشی بالینی واکسن‌های تجاری غیرفعال ویروس اسهال ویروسی گاوان (bovine viral diarrhea virus, bvdv)‌ و هرپس ویروس تیپ یک گاوی (1, bhv-1 )bovine herpes virus type در کاهش رخداد تلفات و حذف، بروز بیماری، تولید شیر و پیشگیری از تولد گوساله با عفونت پایدار صورت گرفت. دام‌ها به دو گروه تیمار (342 راس) و کنترل (351 راس)، به صورت تصادفی کردن نظام‌مند تخصیص یافتند، تلقیح واکسن‌های غیرفعال bvdv و ‌1intervet-schering plough) bhv- )‌ به دام‌های گروه تیمار صورت گرفت و در یکماه و هفت ماه بعد تکرار شد. به مدت یکسال تمام موارد بیماری، حذف، تولد گوساله‌های با عفونت پایدار و تولید شیر در دو گروه ثبت و مقایسه گردید. کلیه محاسبات آماری با نرم افزار 20 ibm spss statistics انجام شد. نتایج: در ابتدای مطالعه، سن (روز)، تعداد زایش، روزهای شیردهی، میانگین تولید شیر و سطح پادتن bvdv و 1bhv-‌، اختلاف معنی‌دار نداشت. هم چنین در طول مدت مطالعه در هیچ یک از پارامترهای مورد بررسی اختلاف معنی‌دار بین گروه تیمار و شاهد مشاهده نگردید. با این حال برخلاف سال‌های قبل از شروع مطالعه، بیماری تنفسی به علت 1bhv- و تولد گوساله با عفونت پایدار در گله گزارش نشد. نتیجه‌گیری‌نهایی: اگرچه کارایی واکسن‌های مذکور تایید شده بود ولی اثربخشی آنها در مطالعه حاضر اثبات نشد. به منظور واکسینولوژی مبتنی بر شواهد، انجام مطالعات اثربخشی در زمان واردات واکسن‌ها در کشورهای در حال توسعه توصیه می‌گردد.