تاثیر دو فرآورده خوراکی و تزریقی مس بر وضعیت مس سرمی در گوسفند

مشاهدات بالینی و مطالعات صورت گرفته کمبود مس در استان خوزستان را تایید نموده‌است. در این مطالعه کارایی دو فراورده خوراکی و تزریقی مس در درمان کمبود مس در گوسفند ارزیابی شده‌است. از یک گله 600 راcسی گوسفند با سابقه آتاکسی آنزیوتیک در شهر رامهرمز از استان خوزستان تعداد 180 راcس میش 3 تا 5 ساله برای انجام مطالعه انتخاب و به صورت تصادفی به 3 گروه 60 راcسی شامل گروه شاهد (گروه 1)، گروه درمان خوراکی (گروه 2) و گروه درمان تزریقی (گروه 3) تقسیم شدند. در زمان قوچ‌اندازی، گروه دوم یک بار درمان خوراکی با یک کپسول 4 گرمی اکسیدمس وگروه سوم یک بار درمان تزریقی با ادتای کلسیم– مس به میزان 50 میلی‌گرم را به صورت زیرجلدی دریافت کردند. سپس هر 3 گروه در زمان قوچ‌اندازی، 5/2 ماه بعد و در زمان بره‌زایی خونگیری شده و غلظت مس سرم و فعالیت سرمی سرولوپلاسمین مورد سنجش قرار گرفت. ‌میانگین غلظت سرمی مس در مرحله اول خونگیری در هر سه گروه مورد مطالعه در حد 3 میکرومول در لیتر و یا کمتر بود که نشان دهنده‌ی کمبود عملکردی یا هیپوکوپروز در گوسفندان تحت مطالعه می‌باشد. در مرحله اول خونگیری میانگین غلظت سرمی سرولوپلاسمین در پایین‌ترین سطح محدوده‌ی طبیعی قرار داشت. مقایسه غلظت سرمی مس و سرولوپلاسمین در مراحل مختلف خونگیری در گروه درمان خوراکی و تزریقی نشان داد که مراحل دوم و سوم خونگیری دارای اختلاف معنی‌دار با مرحله اول خونگیری و همچنین گروه شاهد می‌باشند ولی خود این دو مرحله اختلاف معنی‌داری با یکدیگر ندارند. در این مطالعه اگر چه استفاده از ترکیبات خوراکی و تزریقی مس سبب افزایش غلظت سرمی مس و فعالیت سرمی سرولوپلاسمین در میش‌های آبستن گردید ولی غلظت سرمی مس در مراحل دوم و سوم هنوز کمتر از سطح طبیعی بود و در محدوده‌ی کمبود مرزی قرار داشت. این مطالعه آشکار ساخت که در بین گوسفندان این منطقه هیپوکوپروز وجود دارد که این هیپوکوپروز بصورت کامل به یک درمان با ترکیبات مس پاسخ نمی‌دهد. بنابراین به شرط اثبات هیپوکوپروز در گوسفندان این منطقه، توصیه می‌شود که از دوزهای تکراری فراورده‌های مس استفاده گردد و میزان مس خون مورد ارزیابی قرارگیرد.