ساختار تشریحی و بافت‌شناسی غده تیرویید‌‌‌‌در شتر یک کوهانه

زمینه مطالعه: تیرویید از جمله غدد درون‌ریزی است که بر بسیاری از اندام‌های بدن تاثیر گذاشته و در متابولیسم بدن حیوانات نقش مهمی ایفا می‌کند. با این حال، پژوهش‌های انجام‌شده در ایران در مورد خصوصیات آناتومیکی و بافت‌شناسی این غده در شتر اندک است.‌ ‌هدف: هدف از انجام این مطالعه، بررسی ساختار تشریحی و بافت‌شناسی غده تیرویید در شتر یک‌کوهانه بود. روش کار: در این مطالعه که بر روی 40 نفر شتر 10-6ساله (20 نفر شتر نر و 20 نفر شتر ماده) صورت گرفت، ساختار تشریحی غده تیرویید از نظر خصوصیات مرفولوژیکی و توپوگرافی و همچنین ساختار بافت‌شناسی، پس از تهیه مقطع و رنگ‌آمیزی‌های هماتوکسیلین و ایوزین، ورهوف و تولوییدین‌بلو با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: غده تیرویید شتر یک‌کوهانه در سطح جانبی نای قرار داشت و لوب راست آن جلو‌تر از لوب چپ و بلافاصله در سمت خلفی غضروف حنجره قرار گرفته بود. دو لوب توسط تنگه‌ای که در سطح شکمی نای قرار گرفته به یکدیگر متصل می‌شدند. بیشترین طول، عرض و ضخامت غده تیرویید در جنس نر به‌ترتیب cm 65/0 ± 15/5، 75/0 ± 25/2 و 5/0 ± 9/0 و در جنس ماده cm 5/0 ± 55/5، 3/0 ± 65/2 و 52/0 ± 9/0 بود. وزن غده تیرویید در دو جنس نـر و مـاده به‌ترتیب g 52/0 ± 69/51 و 25/0 ± 07/53 بود. از نظر بافت‌شناسی، غده تیرویید واجد فولیکول، بافت پوششی فولیکولر و سلول‌های پارافولیکولر بود و سلول‌های اخیر تقریباً 5% جمعیت سلولی غده را به خود اختصاص دادند. اغلب فولیکول‌های بزرگ و غیرفعال در قسمت‌های محیطی غده و فولیکول‌های کوچک و فعال در قسمت مرکزی غده قرار داشتند. قسمت‌های مرکزی غده در مقایسه با قسمت‌های محیطی از بستر عروقی غنی‌تری برخوردار بودند.‌ ‌نتیجه‌گیری نهایی: غده تیرویید در شتر یک‌کوهانه از نظر ساختار تشریحی و بافت‌شناسی تفاوت قابل توجهی با سایر پستانداران اهلی ندارد.