ارزیابی بالینی و هیستوپاتولوژیکی کاربرد موضعی عسل بر التیام زخم‌های تجربی در سگ

‌زمینه مطالعه:‌ ‌عسل از دیرباز در طب سنتی برای التیام انواع زخم‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در این مجموعه پژوهشی تاثیرات بالینی و هیستوپاتولوژیکی ‌عسل خام و فرآوری‌نشده آذربایجان غربی در روند التیامی زخم‌های جراحی (بریدگی‌ها) مورد ارزیابی قرار گرفت. هدف: این مطالعه به‌منظور بررسی و برآورد اثر عسل بر درمان زخم‌های تجربی در سگ و نقش آن در سرعت و کیفیت کاهش مساحت زخم در زمان مشخص انجام شد. روش کار:‌30 قلاده سگ هر کدام به وزن تقریبی kg25-20 ‌در 2 گروه مطالعه بالینی (10 قلاده) و مطالعه هیستوپاتولوژیکی (20 قلاده) تقسیم شدند. در هر گروه پس از آماده‌سازی جراحی و بیهوشی، زخم‌های جراحی با ابعاد یکسان (مستطیل؛ 2mm25×50)در سطح پشتی (ناحیه سینه‌ای– کمری) ایجاد شد. به‌طور قراردادی زخم‌های طرف چپ به‌عنوان گروه درمان و زخم‌های طرف راست به‌عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. در گروه درمان پس از شستشوی زخم‌ها با سرم فیزیولوژیک، یک لایه عسل g20 روی زخم‌ها مالیده شد. در گروه شاهد، زخم‌ها فقط با سرم فیزیولوژیک شستشو داده شدند. متغیرهای بالینی و هیستوپاتولوژیکی در روزهای 7، 14، 21 و 28 بعد از عمل مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج: عسل سبب تسریع روند التیام و سرعت بسته‌شدن زخم‌های جراحی و کاهش میزان ترشح و عفونت در گروه درمان در مقایسه با گروه شاهد شد که در روزهای 14 و 28 به‌طور معنی‌داری بیشتـر جلـب نـظـر نمـود (05/0‌p < ‌.) کاهش مساحت زخم طی دوره تحقیق، در گروه درمان‌شده با عسل 1/11‌% بیش از گروه شاهد بود. از لحاظ هیستوپاتولوژیکی، از هفته دوم به بعد نفوذ نوتروفیل‌ها و ترشحات عفونی در گروه درمان نسبت به گروه شاهد کاهش پیدا کرد و همچنین در گروه درمان، بافت همبند ترمیمی با سرعت بیشتری تشکیل شد. نتیجه‌گیری‌نهایی:‌‌ ‌عسل خام و فرآوری‌نشده آذربایجان غربی به‌طور بالقوه به‌عنوان دارو در تسریع التیام زخم‌های جراحی موثر است.