تنوع گونه‌ای کنه‌های سخت (آکارینا: ایکسودیده) در زیستگاه طبیعی نشخوارکنندگان اهلی ایران: مطالعه استانی در کرمانشاه

زمینه مطالعه:‌ ‌کنه‌های سخت از جمله انگل‌های خارجی با اهمیت حیوانات سراسر دنیا و ایران می‌باشند. شناخت وضعیت پراکنش کنه‌های سخت در نواحی مختلف کشور می‌تواند از دیدگاه بروز بیماریهای مختلف مرتبط با آنها مفید باشد. هدف:‌ ‌مطالعه حاضر به منظور تعیین فراوانی و تنوع گونه‌ای کنه‌های سخت در نشخوارکنندگان استان کرمانشاه انجام شد. روش کار:‌ ‌در این مطالعه کنه‌ها از 203 راس گاو، 215 راس گوسفند و 182 راس بز از 150 گله در 31 روستا استان کرمانشاه به صورت تصادفی از نقاط مختلف بدن دام و در فصل فعالیت کنه‌های سخت (اردیبهشت تا شهریور 1390) نمونه برداری و جدا شدند. نتایج:‌ ‌فراوانی آلودگی کنه‌های ایکسودیده در گاو 63/24%، گوسفند 12 / 25 % و بز 27 / 25 % تعیین شد. بیشترین فراوانی آلودگی در گاوهای ماده 4-3 ساله و گوسفندها و بزهای ماده 2-1 ساله ثبت گردید. شیوع آلودگی کنه‌ای در سنین مختلف و از جنس ماده اختلاف آماری داشت. نسبت تعداد کنه جدا شده به هر راcس دام در گاو6/4، گوسفند9/7 و بز 1/7 بود. توزیع جغرافیایی آلودگی کنه‌ای دام‌های تحت مطالعه در مناطق مختلف استان کرمانشاه نشان داد که بیشترین میزان آلودگی کنه‌ای در 12 گله گاو (8)% و 12 گله بز (8)% از منطقه میان دربند در شرق کرمانشاه و 20 گله گوسفند (33/13)% از میدان دام در غرب کرمانشاه بود. توزیع بدنی کنه‌ها عمدتاً از کشاله ران گاو (46 )% وگوش گوسفند (54 )% و بز (43 )% بود که فراوانی توزیع بدنی آنها در سطح بدن گاو نسبت به گوسفند و بز از نظر آماری اختلاف معنی‌داری داشت. از 1031 کنه سخت 3 جنس هیالوما، ریپی سفالوس و‌ ‌بوفیلوس‌ ‌شناسایی شدند که شامل 8 گونه در گاو، 9 گونه در گوسفند و 7 گونه در بز بودند. گونه غالب در گاو ریپی سفالوس سنگوینوس‌ ‌(2/26 )% و در گوسفند و بز ریپی سفالوس تورانیکوس‌ ‌(به ترتیب، 1 / 53 % و 55 / 40 )% از غرب استان کرمانشاه بود که فراوانی آنها از نظر آماری اختلاف معنی‌داری داشت. نتیجه گیری نهایی: نتایج این مطالعه بیانگر حضور متنوع و فعالی از فون کنه‌های سخت با شیوع قابل توجه در نشخوارکنندگان منطقه بود.