مطالعه وضعیت تعداد روزهای باز (days open) و برخی از فاکتورهای تولیدمثلی مرتبط با آن در گاوداری‌های شیری سنتی واقع در شهرستان میاندوآب، استان آذربایجان غربی، ایران

زمینه مطالعه: در گاوداری‌های سنتی به‌دلیل پایین بودن سطح تولید شیر، تولید‌مثل گاوها از ارزش بسیار بالایی برخوردار است. روزهای باز یکی از شاخص‌های مهم تولیدمثلی است و منظور از آن فاصله بین زایمان تا آبستنی بعدی است.هدف: بررسی وضعیت روزهای باز (days open) و برخی از فاکتورهای تولیدمثلی همراه با تاثیر این عوامل بر روزهای باز در گله‌های شیری سنتی.روش‎کار: در مطالعه حاضر از پرسش‌نامه برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شد. از تیر ماه تا آذر ماه سال 1401 از 870 راس گاو شیری متعلق به 363 گاوداری‌ سنتی در شهرستان میاندوآب، داده‌های مرتبط با صفات تولیدمثل جمع‌آوری شد. برای تعیین اثرات کیست تخمدان، سخت‌زایی، سقط و شکم زایش بر روزهای باز از روش رگرسیون کاکس در نرم‌افزار spss نسخه 22 استفاده شد.نتایج: میانگین روزهای باز آخرین زایمان در گاوهای بررسی‌شده 132.28 روز و میانگین تعداد تلقیح برای هر آبستنی 2.27 گزارش شد. نرخ سخت‌زایی حدود 78 درصد، شیوع سقط در دام‌های بررسی‌شده 1.26 درصد و کیست‌های تخمدانی 1.95 درصد مشاهده شد. نتایج حاصل از رگرسیون کاکس برای تاثیر متغیرهای مختلف بر روزهای باز نشان داد شکم زایش، کیست‌های تخمدانی و سخت‌زایی به‌صورت معنی‌دار باعث افزایش روزهای باز می‌شوند.نتیجه گیری نهایی: با بررسی به‌عمل‌آمده از گاوداری‌ها، مهم‌ترین علت سخت‌زایی‌های رخ‌داده در گاوهای بررسی‌شده علل نامعلوم و دخالت عجولانه صاحبان دام‌ها در روند طبیعی زایمان بود. از طرفی تاثیر معنی‌دار سخت‌زایی بر روزهای باز نیز در مطالعه حاضر مشاهده شد. بنابراین با کنترل موارد مرتبط با مدیریت تولیدمثلی و دوران زایمان، می‌توان انتظار داشت گاوداری‌های سنتی درزمینه عملکرد بهبود یابد.

the study on days open and some reproductive variables in traditional dairy farms in miandoab, west azerbaijan province, iran

background: traditional dairy farms produce low milk. reproductive performance is very important for their economic viability. days open is one of the reproductive performance measures, including the time between parturition and the next conception of a dairy cow.objectives: this study aims to investigate days open and some reproductive characteristics, and examine the effect of these characteristics on days open in traditional dairy farms.methods: in this study, a questionnaire was used to collect data from 870 dairy cows belonging to 363 traditional dairy farms. this research was carried out in miandoab county, in west azerbaijan province, iran. to determine the effects of ovarian cyst, dystocia, abortion, and parity of dam on days open, the multiple linear regression analysis in spss software was used.results: in the cows, the mean days open in the last calving was 132.28 days, and the mean insemination for each pregnancy was 2.27 inseminations. prevalence of dystocia, abortion, and ovarian cysts was 78%, 1.26%, and 1.95%, respectively. the results of cox regression showed that parity, abortion, ovarian cysts, and dystocia significantly increased days open. the dystocia in the cows was prevalent mostly due to unknown causes and the owner's hasty intervention during the natural parturition process.conclusions: dystocia, parity, abortion, and ovarian cysts have a significant effect on days open in traditional dairy farms. by training livestock farm workers on issues related to the reproductive management of dairy cows and their parturition period, we can expect an improvement in the reproductive performance of traditional dairy farms.