بررسی فراوانی آلودگی به انگل‎های خارجی در سگ‌های شهر مشهد

زمینۀ مطالعه: به علت رابطه نزدیک بین انسان و سگ، آلودگی سگ‎ها به انگل‎های خارجی می‎تواند علاوه بر ایجاد بیماری و اختلال در آسایش میزبان، سلامت و آسایش انسان را نیز متاثر سازد. هدف: این مطالعه با هدف تعیین فراوانی آلودگی به انگل‎های خارجی و شناسایی این انگل‎ها در سگ‎های ارجاعی به بیمارستان دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت. روش‌کار: تعداد 460 قلاده سگ از فروردین 1396 تا فروردین 1397 از لحاظ آلودگی به انگل‎های خارجی مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به سن، جنس، فصل، نژاد، محل نگهداری، نوع پوشش مویی (بلند یا کوتاه)، رنگ پوشش مویی (تیره یا روشن)، خارش، موریختگی و محل استقرار این انگل‎ها در پرسشنامه مخصوص ثبت شد. نتایج: در این مطالعه از 460 قلاده سگ مورد آزمایش، 99 قلاده (21.52 درصد) با نه گونه انگل خارجی آلوده بودند. تعداد 48 (10.43 درصد) قلاده سگ به کک‎های کتنوسفالیدس کنیس و پولکس ایریتانس آلوده بودند. ریپی سفالوس تورانیکوس، سارکوپتس اسکابئی، هایپوبوسکا لانگیپنیس و ریپی سفالوس سنگوینئوس به ترتیب از 14 (3.04 درصد)، 10 (2.17 درصد)، 10 (2.17  درصد) و 9 (1.95 درصد) قلاده سگ جدا شد. آلودگی به ولفارتیا مگنیفیکا، دمودکس کنیس، اتودکتس سینوتیس، همافیزالیس اریناسئی و لینوگناتوس ستوزوس به ترتیب در 9 (1.95 درصد)، 3 (0.65 درصد)، 2 (0.43 درصد)، 1 (0.21 درصد) و 1 (0.21 درصد) قلاده سگ دیده شد. فراوانی آلودگی به انگل‎های خارجی با محل نگهداری، جنسیت و داشتن خارش رابطه آماری معنی‌داری نشان داد (p<0.05 ). رابطه آماری معنی‌داری بین آلودگی به انگل‌های خارجی با سن، رنگ و طول مو، فصل و موریختگی دیده نشد (p>0.05 ). نتیجه‌گیری نهایی: این مطالعه اولین تحقیق در مورد آلودگی به انگل‎های خارجی در سگ‎های منطقه مشهد است. کک‎ها فراوان‎ترین انگل آلوده کننده سگ‎های مورد مطالعه بودند. در مجموع اگرچه فراوانی آلودگی نسبتاً کم بود ولی تنوع گونه‎ای بالایی در انگل‎های آلوده کننده دیده شد. برخی از این انگل‎ها از لحاظ بیماری‎های مشترک بین انسان و دام، اهمیت دارند.

Frequency of Ectoparasite Infestation in Dogs in Mashhad, Northeast Iran

BACKGROUND: Health and welfare of dogs can be adversely affected by ectoparasite infestations and these infestations pose severe risks to human health due to close contact between dog and human. OBJECTIVES: This study was carried out to detemine the frequency of ectoparasite infestation in referred dogs to veterinary hospital of Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. METHODS: From April 2017 to April 2018, a total of 460 dogs were examined for ectoparasites. Age, gender, season, breed, keeping place, hair length, hair colour, pruritus, alopecia and distribution of parasites on different parts of the body of each examined dog were recorded in a questionnaire. RESULTS: Out of 460 dogs examined, 99 (21.52%) were found to be infested with ectoparasites. Fortyeight  (10.43%) dogs were infested with Ctenocephalides canis and Pulex irritans. Rhipicephalus turanicus, Sarcoptes scabiei, Hippobosca longipennis and Rhipicephalus sanguineus were found on 14 (3.04%), 10 (2.17%), 10 (2.17%) and 9 (1.95%) dogs, respectively. Infestation with Wohlfahrtia magnifica, Demodex canis, Otodectes cynotis, Haemaphysalis erinacei and Linognathus setosus were observed in 9 (1.95%), 3 (0.65%), 2 (0.43%), 1 (0.21%) and 1 (0.21%) examined dogs, respectively. There was a statistically significant association between ectoparasite infestation and sex, keeping place and pruritus (p < /em><0.05). No statistical relationship was found between ectoparasite infestation and age, hair colour, hair length, season and alopecia (p < /em>>0.05). CONCLUSIONS: This is the first study conducted on dog ectoparasite infestation in Mashhad district, Northeast Iran. Fleas were the most common ectoparasites and although ectoparasite infestation rate was relatively low, high species diversity was observed. Some of these ectoparasites have zoonotic importance.