اثرات هیومات سدیم و پروبیوتیک بر عملکرد، خصوصیات لاشه، ایمنی و مورفولوژی روده در جوجه‌های گوشتی

زمینۀ مطالعه: برای حذف آنتی بیوتیک ها از صنعت پرورش طیور، یافتن جایگزین هایی مناسب برای بهبود صفات تولیدی و سلامتی پرنده امری ضروری است. در این میان، ترکیبات و مواد افزودنی با منشاء طبیعی یکی از بهترین گزینه ها در این رابطه محسوب می شوند. هدف: بررسی تاثیر کاربرد هیومات سدیم و پروبیوتیک و برهمکنش آن ها در تغذیه جوجه های گوشتی روی شاخص های عملکردی، خصوصیات لاشه، فراسنجه های مورفولوژیکی روده و ایمنی در جوجه های گوشتی بود.  روش‌کار: برای این منظور از 336 قطعه جوجه گوشتی جنس نر سویه راس 308 از سن 1 الی 42 روزگی در قالب طرح کاملا تصادفی  به صورت فاکتوریل3×2  در 4 تکرار 14 قطعه ای استفاده به عمل آمد، دو فاکتور آزمایشی شامل هیومات سدیم (حامی دام) در سه سطح صفر، 0.35 و 0.45 و پروبیوتیک در دو سطح صفر و 0.02 درصد جیره غذایی بود. نتایج: نتایج نشان داد که ضریب تبدیل غذایی تحت تاثیر اثرات اصلی افزودن هیومات سدیم و پروبیوتیک در دوره های آغازین و رشد قرار ندارد (p>0/05). لیکن ضریب تبدیل غذایی کل دوره، وزن زنده پایان دوره و شاخص تولید در تیمار دریافت کننده هیومات سدیم به میزان 0.35 درصد  جیره بهتر از سایرین بود (p<0/05). وزن نسبی لاشه در تیمارهای دریافت کننده پروبیوتیک و هیومات سدیم نسبت به گروه شاهد از لحاظ آماری بیشتر بود و از میزان چربی حفره بطنی کمتری نسبت به شاهد برخوردار بودند (p<0/05).  هم چنین وزن نسبی روده در گروه دریافت کننده پروبیوتیک و هیومات سدیم از لحاظ آماری کمتر از گروه شاهد بود (p<0/05).  ولی وزن نسبی سایر اندام های داخلی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نداشت (p>0/05). بیشترین میزان تیتر در واکنش به srbc و ایمنوگلوبولین نوع g در تیمارهای دریافت کننده جیره حاوی 0.45 درصد هیومات سدیم  و 0.02 درصد پروبیوتیک حاصل گردید (p<0/05). نتیجه‌گیری نهایی: استفاده از سطوح  0.35 درصد هیومات سدیم و 0.02 درصد  پروبیوتیک در جیره غذایی جوجه های گوشتی باعث بهبود عملکرد رشد، خصوصیات لاشه و فراسنجه های مورفولوژیکی روده می گردد.

The Effect of Sodium Humate and Probiotic on Performance, Carcass traits, Immunological Indices and Gut Morphology in Broiler Chickens

BACKGROUND: In order to compensate for the elimination of antibiotics from the poultry industry, finding suitable alternatives to improve the productive traits and the health of the birds is essential. Among them, naturally occurring compounds and additives are one of the best options in this regard. OBJECTIVES: The aim of this study was to evaluate the effects of sodium humate and probiotic application and their interactions on feeding broiler chicks on biochemical, immunological and blood metabolites of broiler chicks. METHODS: 336 male broiler chicks (Ross 308) were used from 1 to 42 days old. A 3×2 factorial experiment on the basis of completely randomized design was done with four replications. Experimental factors were: three sodium humate levels (0, 0.35 and 0.45% of diet) and two probiotic levels (0 and 0.02% of diet). RESULTS: The best feed conversion ratio was obtained at the finisher 1 and 2 and the whole period at the use of 0.35% of diet (P ≤0.05). The highest live weight of the last course was obtained in the treatment of 0.35% sodium humate in diet (P ≤0.05). The production index improved at a level of 0.35% of sodium humate compared to other treatments (P ≤0.05). The percentage of carcass was higher in the group receiving probiotic and sodium humate than the control group. The abdominal fat pad percentage was lower in the probiotic and humate sodium group than in the control group (P<0.05). In terms of interactions, villi length was highest in treatments receiving 0.35 of sodium humate and 0.02% of probiotic in  diet, as well as 0.45%  of sodium humate and 0.02%  probiotic in  diet (P<0.05). The highest levels of SRBC and Gtype immunoglobulin were obtained in groups receiving 0.45% sodium humate and 0.02% probiotic in diet. CONCLUSIONS: In conclusion, use of sodium humate about 0.35% and probiotic 0.02% in diet of broiler chicks improves the growth performance, carcass traits  and morphological characteristics of the intestine.