جداسازی و شناسایی انگل‌های ماهی سفید رودخانه ای (squalius cephalus linnaeus, 1758) رودخانه سیاهرود، استان مازندران

زمینۀ مطالعه: ماهی سفید رودخانه‌ایی (squalius cephalus) یکی از اعضاء خانواده کپور ماهیان است که جزء ماهیان آب شیرین است و به صورت دسته جمعی در رودخانه هایی که دارای جریان سریع هستند زندگی می‌ کند. سیاهرود یکی از رودخانه‌های بخش جنوب شرقی حوزه آبریز دریای خزر است. هدف: در این مطالعه هدف بررسی و جداسازی انگل‌های ماهی سفید رودخانه‌ایی رودخانه سیاه رود استان مازندران است. روش‌کار: در مطالعه حاضر مجموعآً 96 نمونه ماهی با میانگین وزنی 3 ± 42 گرم و میانگین طولی 1 ±  15 سانتی‌متر در طی فصول زمستان  1393 و بهار، تابستان و پاییز 1394 از رودخانه سیاهرود جمع آوری شده و سریعاً درون کیسه های پلاستیکی حاوی اکسیژن به آزمایشگاه انگل شناسی منتقل گردیده و درون اکواریوم نگهداری شدند. نمونه برداری از پوست، باله‌ها، آبشش و چشم ماهیان انجام شد و پس از تهیه لام مرطوب به کمک میکروسکوپ نوری بررسی شدند. نمونه‌های انگلی تثبت شده و با استفاده از مشخصات بیومتری و کلیدهای شناسایی موجود، تا حد جنس و گونه  تشخیص داده شدند. نتایج: در بررسی حاضر 6 گونه انگل داخلی و خارجی از اندام های مختلف ماهی سفید رودخانه‌ایی سیاهرود جدا شدند که شامل؛ 2 گونه تک یاخته ichthyophthirius multifiliis و trichodina sp. از آبشش به ترتیب با بیشترین نمونه مثبت جدا شده در تابستان و بهار، 1 گونه میکسوزوآ،myxobolus  muelleri  از روده با بیشترین نمونه مثبت جدا شده در زمستان، 3 گونه مونوژن dactylogyrus vistulaeوdiplozoon paradoxum  از آبشش به ترتیب با بیشترین نمونه‌های مثبت جدا شده در پائیز و تابستان و gyrodactylus mutabilitas  از پوست و آبشش با بیشترین نمونه‌های مثبت در تابستان بوده‌ اند. نتیجه‌گیری نهایی: به نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از دلایل حضور متفاوت انگل‌های جدا شده در فصول مختلف، تغییرات اکولوژیک و محیط رودخانه در طی فصول مختلف و همچنین تاثیرات این تغییرات بر فیزیولوژی بدن ماهیان و چرخه زندگی انگل‌ها است.

Isolation and Identification of Siahrood European Chub (Squalius cephalus Linnaeus, 1758) Parasites, Mazandaran Province

BACKGROUND: European chub (Squalius cephalus) is a member of Cyprinidae family and is classified as fresh water fishes which live in a group in roaring rivers. Siahrood runs from the south east to the Caspian Sea. OBJECTIVES: The main objective of this study was determination and identification of parasites of European chub in the Siahrood river. METHODS: In the current study, a total number of 96 fishes with average weight of 42 ± 3 gr and average length of 15 ± 1 cm were collected during winter, spring, summer and autumn 2015. The collected fishes were transported to parasitology lab with oxygenated plastic bags and were kept in aquarium till examination. Sample collection was conducted from skin, gills, fins and eyes and prepared wet mount was studied with optical microscope. Samples which are positive for presence of parasite were fixed and identified at the level of genus or species by biometric characterization and identification keys. RESULTS: In the present study, 6 species of endo parasites and ecto parasites were detected from different organs of Siahrood’s European chubs that included: 2 protozoan species from gills, Ichthyophthirius multifiliis with the highest positive samples in summer; Trichodina sp. with the highest positive samples in spring; 1 Myxozoa species from the intestine, Myxobolus  muelleri with the highest positive samples in winter; 3 Monogenea species, Dactylogyrus vistulae and Diplozoon paradoxum from the gills with highest positive samples at autumn and summer respectively; Gyrodactylus mutabilitas from the gills and the skin with the highest positive samples in summer. CONCLUSIONS: It seems the major factors affecting the variable presence of parasites in different seasons are ecological and environmental variation of the river in different seasons and the effects of these changes on fishes physiology and parasites life cycle.