گزارش وقوع مسمومیت حاد با ارزن در یک گله گوسفند واقع در خراسان جنوبی: یافته های بالینی و آزمایشگاهی

ارزن یکی از گیاهانی است که به فراوانی در ایران کشت می‌گردد و مواجهه گله‌های گوسفند با این مزارع هرساله موجب مسمومیت‌ها و تلفات و خسارات عمده می‌گردد. علایم مسمومیت با ارزن بعلت انسداد مجاری صفراوی است و علایم حساست به نور بیشترین نمود را در حیوان دارد. علت اصلی انسداد مجاری صفراوی در این مسمومیت، وجود مقادیر سمی از ساپوژنین‌های استروییدی  در ارزن است. ساپوژنین‌ها در بدن حیوانات به مشتقلت گلوکورونیدیِ اپسیمیلاژنین متابولیزه می‌شوند و در مجاری صفراوی رسوب می‌نمایند و باعث انسداد مجاری صفراوی می‌شوند. در این گزارش، تعداد 170 راس گوسفند پس از چرا در پس چر یک مزرعه ارزن دچار مسمومیت شدند که تعداد 7 راس دام تلف شدند. علایم مشاهده شده در حیوانات مبتلا، شامل بی حالی و بی اشتهایی و طیفی از نشانه‌های حساسیت به نور از سرخی و تورم پوست  تا زخم شدید در نواحی متاثره بود. بررسی پارامترهای بیوشیمیایی در حیوانات مبتلا، افزایش گاماگلوتامیل ترانسفراز (ggt) و کاهش پروتیین تام سرم بعلت عدم کفایت کبدی را نشان می‌دهد. علاوه بر این افزایش میزان بیلی روبین تام بعلت عدم دفع مناسب بیلی روبین از مجاری صفراوی نیز مشخص است. گله از مزرعه دور شد و سرم درمانی و تزریق کلسیم و منیزیم و فسفر نیز در حیوانات صورت پذیرفت و پس از یک هفته بهبودی در گله مشاهده گردید.

A Case Report of Acute Poisoning With Panicum miliaceum in Sheep in South Khorasan (Eastern Iran): Clinical and Laboratory Findings

Different species of Panicum have been reported as a cause of photosensitization in sheep, horses, cattle and goats. P. miliaceum grows across different regions of Iran. This plant may contain toxic levels of hepatotoxic steroidal sapogenins. Sapogenins are metabolized in animals to glucuronide conjugates of epsimilagenin which are crystallized in bile, leading to biliary blockage, cholangitis and secondary photosensitization. An outbreak of poisoning was observed in a flock of 170 fattailed sheep grazing on pasture of proso millet (P. miliaceum) in Birjand, South Khorasan province of Iran. Affected animals showed tachycardia and tachypnea. Anorexia, reduced rate and amplitude of ruminal movements up to ruminal stasis were observed. Severe head swelling and marked icterus in mucous membranes were observed. Seven affected sheep died. Serum biochemical parameters were analyzed. Marked elevation of BUN, total bilirubin, and the activities of GGT and high level of Ca2+ were observed in comparison with normal ranges. High levels of GGT activity indicates biliary lesions and BUN elevation in serum is probably due to renal failure and both are consistent with exposure to P. miliaceum